Kumthar Thluachuah

AHLEI KHUNMI JANUARY THLA (2021)

2021 January nikhat ni cu “Kumthar Ni, Vawleicung Daihnak Ni le Thianghlimbik Pathian Nu; Ngaknu thiang Mary Puaini” (Mary, Mother of God) asi.

Pakhatnak ah,

Vawleicung minung tuanbia kan zoh tikah zeidang vialte nakin a hleikhun taktak mi Minu pakhat a rak um kha kan hmuh. Mah nu cu vawlei thisa hrambunh lo, adkik hmaanmi dawtnak cohlangtu, va ngeilo in duhdawtnak `tuanvo a latu, horduh cuainak lungthin telo in Thiang Thlarau `thawnnak huham in fa a pawi i fapa a hrinmi nu, a fapate kha `tha tein a cawmkeng, a zohkhenh a kilveng mi nu pakhat asi. Mah nu a min cu thianghlimbik Pathian nu Mary asi.

Innchungkhar kip ahhin Nu ngeilo mi innchungkhar cu, zeitik hmanhah a nuammi, lungrual mi innchungkhar tling an si bal lo. Nu a ngeimi innchungkhar cu hawinak in an lung aa rual, aa khat i an i nuam deuhdeuh tawn. Nu ngeilo mi innchungkhar tu cu lungrual lungngetnak a um kho tawnlo caah an lung a kuai i an i `then`theh tawn. Cu bantukin kannih Catholic Bupi zong hi Pathian Nu; Mary kha Pathian pakhat sinak in kan biakmi asi hrimhrim lo i Bupi zohkhenhtu Nu pakhat sinak in kan bochan i kan upat mi tu asi. Nu Mary cu Bupi zohkhentu nu asi caah a fale asi mi Catholic Khrihfa vialte zong lungrual tein, amah zohkhenhnak tangah kan um. A Fapa Jesuh cu a nu Mary zohkhenh cawmkennak tangah a `thanglian mi asi. Cucaah a nu thlacamnak kha tlolhlo tein a ngaihpiak zungzal. Kan pumsa caah siseh, thlarau caah siseh. Santlai `thathnem ding asi paoh ahcun Nu Mary nih a kan bawmh hrimhrim ko lai ti a fiang. Kan zaangder caan le kan chambaunak paoh ah thlacam piaknak he a kan telpi zungzal I kanmah bawmh dingah timhcia asi peng. Kanmah leikap tu nih lungtak tein Pathian thluachuah tico duhnak lungthin kan ngeih i kan thinglung dih-um in thla kan cam awk tu asi.

Pahnihnak ah; ka chimduh mi cu, vawleicung Daihnak ni kong asi. Vawlei tuanbia lamthluan ah minung nih kan duhbik, kan herhbik mi thil pakhat kan ngei. Cu thil cu mifim, thiamsang hna zong nih hmuhkhawh i zuam cio ding le i laak cio dingin an chim i an kan forhfial zungzal mi asi. Mi tampi zong nih an i zuamcio ve i mi cheukhat a hmumi le a la khomi zong an um ko. Sihmanhsehlaw, cu thil cu minung tam-urk kuttang ah sau ngutlo in a tlau`than tawn. Cu thil cu mi tampi hmurka in a laarngai mi bia asi ko nain, fakpi thazaang chuah, fimnak hmangin i zuam lawnglawngah kuttongh mithmuh in kan hmuhkhawh ding mi asi. Cku thil cu a dai a nuamngai mi “DAIHNAK” a si.

Vawleicung ram vialte i komhnak phu (UNO) a chuahnak zong hi vawleicung ralpi pahnihnak a dih 1945 kum thawkin a si cang. Sihmanhsehlaw, vawleicung ralpi cu a dai ko nain vawleicung ah raldoh raltuknak a daih ti a um hlei lo. Ram tampi le hmun tampi ah ramchung raldohnak, ram khat le khat i ngianak tete nihin tiang a um peng rih. Pakhat le khat lung I hmuhlonak ramkhat le rakhat lungtonlo le konglam tampi ruangah raldoh i tuknak cu a dai cikcek ti a um kho lo.

Daihnak he pehtlaihn insullam an lakcio mi cu hnatlaknak, daihternak, aa nge, aa tluktluk mi sinak, a tawkfang buaktlaknak, ningcangte sinak, lungkhahlo remternak, zalonnak. Duhtlinnak tiin an uk cio. Cucu pakhat le pakhat zatlang nunphung aa dannak ruangah asi tiah tuak tan khawh asi.

Daihnak he pehtlaih in phungthluk pakhat an chimtawn mi cu Daihnak taktak cu a hakmi sinak a lohthlau lawng silo in nincangnak a um taktak lawngah hmuh asi an ti. Cu asicaah kan vawlei, kan Myanmar ram, kan peng le kan ram pumpak cio i a phu hna le kan Khrihfa Bu kipah ningcangte sinak nih hmun a lak lawngah a dai a nuammi Daihnak cu kan caah asi lai caah ningcang tein sikhawh I zuamcio u sih tihi sawm kan duh hna.

Pathumnak ah; January nikhat cu, vawleicung kumthar a thawknak ni asi. Vawleicung kumthar asi bantukin kumthar he pehtlai in tlawmpal chim ka duh rih. Mingung pakhat hi caan`tha kan hmuh le cangka in, cu caaan`tha cu kan hmanthiam ahcun kan hmanthiamnak ning in kan nunnak lam a tluang lai. Vawlei le minung ser kan sithawkka in Pathian nih kannih vialte caah caan a kan pek. Vawlei le minung sernak kong Catholic cawnpiaknak cauk No.358 ahhmasabik vawlei le minung ser kan sicang ka in caan zong hi aa thawk ve a ti. Cucaah kannnih nih minung sinak kan ngeih bantukin caan zong kan ngeih ve. Asinain caan cu minung nih kan uk lo i Pathian lawng nih a ukmi asi. Kan nunlio ahhin Pathian nih caan hi a kan hlanhchung mi asi. Caan kan hmuh mi hmanthiamnak a tamtlawm ning in kan nunnak i `thanchonak, `tumchuknak zong kan hmuh ve hi asi. Pathian nihcun mingan, mihme, mirum sifak, muichia, muidawh theidan loin caan hi aa tluktluk cio in a kan pek ko. Pumsa caah a luancia caan kha cawnnak I lak in nunnak `thanchonak caah kan kawl cio awk asi. Cuve bangin thlarau ca zongah philhlo in thazaang chuah lungtho tein kan i zuamcio ding a herh ve. Kumthar leiah kaar kan hlan timi cu Pathian sinin caan`tha pakhat kan hmuh`than tinak asi. Cucaah, caan`tha kan hmuh`than mi kumthar (2021) chungah hin ningcangte nunnnak in daihnak kan ser khawhcio nak hnga chim ka duh.

Pupa zumhnak aa hruhchih mi micheukhat an zumh ve ning ah, kumthar ni (January 1) ni ah phaisa hmanlo ding, kan hmansual ahcun kumkhat chung kan kut in phaisa a chuak a vaivuan peng tiah an zumh i kumthar ni ah phaisa hman an i sum, cun cheukhat ve nih kumtharni, zingka te i an inn ah a luh chuah hmasabik mi an min cafang zoh in kumkhat chung vanchia/`tha sullam a laak mi zong an um ve rih. Hibantuk ruahnak le zumhnak hna cu Pupa zumhnak I hruhchihnak menmen an si. Pathian aa bochanmi nih ningte sinak an tlaihchan lai i an si a fak bal lai lo.

Hi bia a thei le ca a relmi nan dihlak cungah 2021 kumthar lawmhnak le daihnak tlung cio she! Amen.

Norbert Ca Ling (OCS)

Hakha Diocese

31.12.2020