Zuk le Milem Kong

Mary Hmanthlak

CATHOLIC HNA NIH HMANMI ZUK LE MILEM KONG
DAL(1)NAK
(Genesis in Deuteronomy tiang zoh`thannak)

Hal (8):    Genesis in Deuteronomi tiang kan rel tikah Pathian nih milem tuah(ser) a duh lomi nan theih ko nain, zeicahdah nannih RC pawl nih biatak in “Zuk le milem nan bia lai lo, an hmaiah nan lu nan kun lai lo, nan mah caah nan i ser lai lo,” timi nawlbia kha milem nan ker i biatak tein nan biak caah nan sual ko lo maw? (Exo. 20:3-5). Asiloah budang Khrihfa hna nih Bible rel lo a sullam hngalh loin Bawinu milem siseh, mithiang hna milem le a bik in Jesuh Khrih milem kha caw milem ti an ruat sual maw?  

Annih nih maw khamhtu Jesuh Khrih milem cu Pathian duh lo mi thaw ngeilo caw milem hna ah an ruat sual maw? Pathian zong nih vancung mi cherubim milem le a dang milem a simi thlam biakamnak kuang kha zeicahdah tuah u ti nawl a pek hna? Pathian duhmi milem hna cu zei pawl dah an si? A duh lomi tah zei milem pawl dah an si?

Catholic hna nih Jesuh zuk le milem hna kha zei ruahchan nak in dah an ser? Kan fianpiak tuah? Zeicadah Catholic pawl nih Bawipa Thisa, Jesuh Khrih milem, Bawinu Mary milem hna kha an put (phorh) i khuachung an an vahpi hnga?
 

Leh: Pakhatnak ah Catholic nih Pathian duhmi Pathian he aa pehtlaimi milem le zuk hna kha an hman i Pathian duh lomi ramdang mi hna khuahrum a simi Baal pathian, khuachia pathian hna le cawfate milem, saram hna i milem kha an ser lo. Catholic hna cu milem, zuk (pachi) hna kha an hman ko nain zeitik hmanh ah Pathian ai ah an bia bal lo. Pakhatkhat i milem kha siseh, minung pakhatkhat siseh, Pathian ai ah biakmi cu Pathian nawlbia ralchanh a si. Cuti a si lo ahcun mi pakhat kha milem a biak tiin soisel congoih cu a palh ngaimi a si. Atu ka phit lai mi Bible chungin zuk le milem paoh cu, Moses chan lio i suicawfa milem kha Israel mi hna nih an ser i Izipt ram in a kan chuahmi pathian a si tiah zumhnak in an rak biak caah Pathian nih milem kha a huatnak kong, pathian dang nan bia lai lo a ti hna nak kong, sertu Pathian dah ti lo pathian dang a um lonak kong, upadi le nawlbia hna a rak chuahnak kong hna theih a si lai. Cucaah Bible pakhat kan rel dih cangka in hi Bible kha aho nih dah a chim, zeitik ahdah a chim i zeicahdah hi kong hi a chim, zei ruahchannak he dah a chim ti kha Bible hnuphen tuanbia zoh hnu lawngah Bible sullam hrilhfiah ding a si. Hawidawt Khrihfa hna nih Bible caangkhat an rel le cangka hnuphen tuanbia theih loin bia an chahtawn caah an palh buin a theithiam mi Catholic hmanh kha a lettalam in an soisel an congoih tawn hna.

Atu ka leh dingmi Bible hna chungin Pathian duh lomi milem hna cu Jesuh Khrih milem, Bawinu milem, Lamkaltu hna milem, vancung mi hna milem, zuk hna kha a si hrimhrim lo ti kha tehte ka langhter lai. Bible ca an rak `tial lio ahhin chantiluan in a cangmi zuk-milem hna nih Jesuh Khrih milem hna kha hlankanh in a sawh duhnak a si kan ti awk a si lo. Lenglei dot hmanh in kan hngalhkhawh lo caah milem biaknak timi bia a rak hmang cio mi budang nih zoh`than le hlathlai `than u ti ka duh. Ngaite tiah Pathian cu Khrihfa dihlak caah zeizongte a hngaltu le zeizongte a sertu a si ti kan zumh a si lo maw? Cu Pathian nih cun a Fapa Jesuh Khrih milem hmanh kha tuah hlah u, tuah u tiah a chimcia lo. Nain milem ker dingah Cherubim zuk le milem tuahter nak in nawl a rak onh. A Fapa Jesuh i nu Mary zuk le milem zong tuah u, tuah hlah u ti a cah tak ve lo. Cuti a si ahcun zuk le milem hi Pathian he zeitindah pehtlaih nak a ngeih? Bible chung i Pathian nih a thlauh mi milem hna cu zei pawl khi dah an si? Pathian nih a duh i a tuahter mi hna tah zei milem pawl dah an si?

A cunglei i biahalnak hna phit dingah, pakhatnak cu Genesis Bible ah budang hna nih an ceih lenmi zuk le milem a rak hmang hmasabik mi innchungkhar kong in thawk ka duh. Cu mipa cu Jacob nupi Rebecca i a `ta Laban a si. Amah cu Jacob i a pu a si. Thilsi ning cu Jacob cu fa upa deuh Esau nih a hmuh hnga dingmi thluachuah nak kha a nu hlenthawi khuakhannak in a lak caah Esau nih thah a rak timh. Cu kong a theimi Rebecca nih Jacob a nunnak khamh dingin Haran khua i a ummi a `ta Laban sin va kalter dingin khua a ruat. Cu bangin a fapa Jacob cu amah a umnak khua i miphun hna chungin ngaknu hna he `thit-umter a duh lonak kong kha a pa Isak sinah a chimh timi kha (Gen 27:41-46) ah kan hmuh. Cu tikah a pa Isak nih Jacob kha a auh i, Kanaan nu hna kha na `hi hna lai lo a ti i a pu fanu pahnih hna lakah pakhat he a `thit-umter hna. 

Hi bia kha na zulh ahcun Pathian nih thluachuahnak an pek lai i miphun ngan ah na chuah tiangin nan pungzam lai, ti thlua-chuahnak a pek, Jacob zong nih cun a nu le a pa bia kha a ngai i a pu Laban sinah a kalnak kong kha (Gen 28:1-8) ah kan hmuh. Hi ka zawn ahhin zuk le milem kong chim dingah Laban hi a biapi mi a hung si. A nu le a pa bia bangin Jacob cu a pu sin a phan i a pu fanu hniang deuh Rachel kha a duh i a pu sinah kum sarih chung a rian a `tuanpiak, a dawtmi Rachel he i `thit-um loin a fanu upa deuh he an i `thit-um caah a dawtmi hmuh`than dingah kum sarih chung a rian a `tuanpiak rih hnuah a dawtmi Rachel kha a `thit,” tiah (Gen 29:15-30) ah kan hmuh. Nikhat cu Laban le Jacob i theihthiam lonak a chuah caah Jacob nih a pu fanu a simi a nupi pahnih kha a auh hna i hmundang ah an i `hial. Cutin an tlik lioah Jacob nupi Rachel nih a pa nih manngei ngai in a chiahmi “Chungkhar pathian tehte” (Pathian milem phunkhat) kha a firpiak, tiah Gen 31:19 ah kan hmuh. Laban nih an hnulei in a dawi hna tikah, “Ka pathian tehte hna kha zeicahdah nan fir,” tiah Jacob kha a hal.

Na pathian hna cu annih (a nupi pahnih) sinah na hmuh a si ahcun na thah khawh hna, ngaite cu milem tehte hna kha Jacob theih loin Rachel nih a chiah i a `thutdenh tiah (Gen 31:30-32,34) ah kan hmuh. Pathian nih milem tehte kha caansau pi a rak i chiahmi Laban kha sualphawt loin milem tehte a firmi a nupi Rachel le Jacob tu kha “A `tha maw `thalo nan chim lai lo, i ralring” tiin Laban hmanh kha ralrin a pek i Jacob leikap ah a dirkamh rih, Gen 31:24,29, Lanban mangah Pathian nih a rak chimh. Hi milem hna ruangah Laban le Jacob cu fakpi in an buai i buainak daihter awkah Pathian kha cemchih in biakamnak an rak tuah. Anmah pahnih lamdang an pial veve hnuah Pathian nih kan zohkhenh cio zungzal seh tiin le an karlak ah tehte siseh tiin lungpumh an tuah. Annih buainak le dohnak a um hmanh ah aho hmanh nih kha lungpumh kha lonh lo dingin bia an i kam (Gen 31:36-55). Jacob nupi pahnih lawng nih cun Israel miphun(12) a simi Jacob fapa(12)kha an hrinpiak. Milem a rak fir mi nu Rachel nih Josef le Benjamin kha a hrin i Leah nih a dang fapa hna kha a hrin hna (Gen 35:23-24). 

>>>Kan peththan te lai>>>
    

Add new comment

1 + 2 =