Minung le A Huham

Huham

(B) Hmuhnak Pahnihnak

Hmuhnak pahnihnak ah minung huham timi cu mikip nih ngeih mi theih hngalhnak le zalong tein i thim khawhnak fimthiamnak asi. Mikip nih ngeihmi zalonnak le hunhngalhnak timi cu sertu kha hngal awk le dawt awk caah Pathian pekmi laksawng hna an si. (16) Minung cu thil`tha le thil`thalo kha i thimnak nawl a ngei. Asinain Pathian pekmi theihhngalhnak nih thil`thalo kha hrial in thil`tha i thimnak kha minung huham kan timi cu asi. (17)

Cucaah mikip nih pumpak zalonnak kha `thatein `uannak in mah huham kha a dirkamh hleiah ziaza in Pathian zong kha upat a pek. Hitin tuah lawngah man a ngei i a tling cikcek mi nunnak kha an ngei lai. Cutin tuahnak cu Pathian kawhnak kha kapkhat leiin tling tein cohlannak zong asi ve.

Acung i kan chimcang mi ah Pathian sui muisam kha “Pathian caah thazaang” tiah sullam kan pekcang bantukin mikip cungah thilhmaan kawlkhawhnak thazaang a umcio. Biatak kha zalon tein i thim i `thatein um `tuankhawhnak thazaang zong kan ngeicio fawn. Cu bangin biatak kha kawl i `thatein zulh le `tuan kha minung huham kan timi cu asi.

Mithiang Thomas nih minung kip nih mah nunnak caah mah pumpak in i khiah khawhnak, tinhmi kawltung phanh awk ah i thim khawhnak nawl a ngei cio. Amah nih, cu minung kan huham kha phunthum in a `then. Cuhna cu:
(1) Pathian i sui muisam kan ngeih ruangah amah he i khatnak
(2) Pathian hngalh, dawt lengin amah pekmi thluachuah ningin `tuankhawhnak aa tel. Asinain hi leicung mi hna cu chambau mi nunnak in khualtlawngt mi an si caah Pathian kha hngalh cikcek le dawtawk kan si kho lo.
(3) Pathian he tling cikcek awk in aa kom kho mi thluachuah vanluh a ngeimi nunnak ngei kan si ruang hna cah asi (18) tiah a fianer.

Vatican II tonpumhnak i cawnpiaknak bantukin, minung cu vawlei pumcheu bang asi nain kotho in a sangbik mi a si. Cucaah minung sinak in nunnak huham timi cu a tlakmi, man a ngeimi minung pakhat sinak in a nungmi kha a si. Hi thilhmaan kha a hmu mi theih hngalhnak cu minung huham upat awk le kilven awk caah a herhmi a hram hunhngalhnak kha a si tiah a cawnpiak.

Cucaah minung huham timi cu minung nunnak ahhin fiangtein aa khumh i zalong tein langhter dingah a herh mi mansung chaw thil pakhat asi. Minung huham upatnak, pakeknak timi cu zalong tein mah pumpak nih ngeihcio mi man a ngeimi asi taktak mi nunnak kha zalong tein man ngeihter in langhternak kha si. (19)

Tucaan ah hin minung huham kha :
(1) Zei thil hmanh he pehtlai khawhlo mi, minung pakhat i a sangbik mi a dang tein a dirmi nunnak asi tiah an khiah.

Minung timi cu minung covo le `tuanvo hna i tuahtu asi. Cucaah minung kha ingtu ah hman awk an silo. Minung nunnak timi zong a thianghlim i a sunglawi. Hi bantukin sunglawi thianghlimhnak cu a hramthawk tein Pathian sernak in a theipar a si i Pathian he zong pehtlaihnak a ngei. Cucaah minung kha minung thilri in, amiak hmuhnak caah hmanmi thilri in, hmansawh men in, hunchonak, zatlang nunphung, ramkhel ukchungah duh paoh in tuahmi thilri in hman khawh a silo. Minung cu a hramthawk tein a sunglawi a thianghlim i huham he a tlingmi asi. Cucaah zeibantuk ramkhel rian, zatlang nunphung, hunchonak ukchung hmanh ah minung huham kha upat awk asi.  Zeibantuk sipuazi, ramrian, zatlang nunphung ah papek in man ngeihter in zohkhenh kilven awk asi. Minung nih kan hmanlio mi sipuazi, ram rian`tuannak paoh hi minung huham rian`tuannak phung lawng an si awk asi.

Cuhnuah minung ti cu mah theihthiamnak le nun ziaza thil tikhawhnak hna in pawngkam leicung ah sullam ngei tein ton mi cohlan i a uktu(20) tiah a sullam a fianter. Cucaah mikip nih mah theih hngalhnak lungthin le zalonnak in a sangbik minung sinak ah huham ngei tein nun awk aa tlak.

Cubantukin mah man ngeihnak kha theih, mah theihthiamnak in `tuanvo hna kha zalong tein `tuan buin ziaza `thatein `tuan le um mikha minung huham timi cu asi. 

End Notes:

16. Austin Flannesry (Editor) Vatican II, Gaudium et Spes; in Vatican Collection volume 1. Dominican Publiccations, Duoblin (1992) no,2. p. (923)

17. Ron Disanto, The Threat of Commodity: Consciousness to Human Dignity, in Made in God's Image: The Catholic Vision of Human Dignity, edited by Regis Duffy & Angelus Gambatese, Paulist Press, New York 1999. p.59. Through emotional, intellectual being with volitional powers, we care about things, come to understand them, think things through, and make decisions.

18. Thomas Aquinas, Summa Theolgogiaem Part I, Benziger Brothers, New York 1947, q.94, art. 4.

19. Philip land, Catholic Social Teaching: As I have lived, Loathed, and loved it, Loyola University Press, Chicago 1994, p.79

20. John Dwyer, Person, Dignity of, in the new dictionary of Catholic Social Thought, edited by Judith A. Dwyer, The Liturgical Press, Minnesota 1994, p.724

Add new comment

1 + 1 =