Thitumh Phungphai (Innkai Chiah)

4. Innkai chiah
Tlangval nih ngaknu a ngeih i `thit a duh ahcun a nu le a pa nih lamkal an fial hna i nu inn ah an kal tawn. Cu ngaknu hamnak caah cun chiahmi kha phunthawh he aa tiat caah siapi in pifa tiang asiloah nulei nih an hauhmi thil chawva, tangka zong chiah khawh asi `thiam`thiam.

Hnatla cia a simi ngaknu cu midang nih lenkai le helhhumh a um tilo. Zeicahtiah mi nupi ah ruah asicang lengah an tuahmi biakamnak innkai an chiahmi kha biapi ah an ruahpiak cio hna i a hrawkhraltu nih siapi an liam lai kha an `tih cio. Hi lengah mi nu le va `tang`thentu si lai kha an duh cio lo.

Hakha khua Sangpi bawi Rev. Mang Kio fanu Ngun Ci cu Sakta khuami Sawmhal bawi Pu `Tial Hmung fapa Ram Luai caah innkai an chiah. Hi innkai an chiahnak kong he pehtlai in Pu Lai Len nih amah Pi Ngun Ci (Van Hmung nu) a va hal i a rak lehning in;

“Kan Pa caah 1968 kum ah an kan hal i innkai Ks. 3000 an chiah. 1969 kum ah kan i um i ka pa cu pastor asi caah man a hau tilo. Inn 8 tho ding kan si i an dawnh hna caah inn 4 lawng an tho. Innpi, `a ah Pu Uk Mang (Sung `Tial pa) pu ah Khuathar Mang Hlei, ni ah Khua Peng nu (Mrs. Kawm Bih) an si, arsa an thah dih cio hna. Innkai kan khirh ve ti hna lo”. ⁸    

Dongva khuami Pu Ni Khar nih Phaipha khuami Pu Ding Lian fanu kha a fapa caah innkai a chiah. Asinain Nulei nih biakam leng an lonh caah Pu Ni Khar cu Pu Ding Lian nih siapi le pum`tek pahnih a khirh lengah leetman ah siapi a liamh. ⁹

A cunglei ah kan `tialmi innkai timi hi phunthawh he aa tiami a si i siate le pum`tek pahnih in siapi, pifa tiang an chiah tawn. Cu lengah thil, hlawn le phaisa zong an kut cungah an humh tawn hna. ¹⁰

Nupi hal tikah khual le lai i hal ahcun innkai an chiah i lai le lai i umh ahcun a umlo. Pa hih a leet ahcun a sung lai i nu nih aa leet ahcun siapi a liam ve lai. Man i man sullam cu nu nih kir ngam hna hlah seh tinak caah a siko. Hla hmanh ah pei:-

Ka man siate aw `thang lirli law tivaral khua baan in
kirning law ka ti ah ka `tate maw mi sal lei tla lai.

End Notes:

8. Interview with Pi Ngun Ci, by Freddie LaiLen, Yangon, (August 29,2004).

9. Op,cit., W.R. Head, 17.

10. Ibid, 4