Thlarau a `tum tiin an zum tikah Zeitin an um?

Palhnak

3 NAK: RILHNAK THEIPAR (OR)`THATHNEMNAK HNA (25)

Cardinal Suenens nih cekhlat ningin thlacam pumhnak i rilhnak ah aa telmi hna nih kan hmuh tiah tehtekhan in an chimtawn mi pa (8) a um. Cu pariat (8) hna cu:

(a) Lungdaihlonak a tlau.

(b) Lung in tuarh mi a chung lungfahnak a tlau.

(c) Zatlang hawikomhnak a rawkmi, inchungkhar hawikomhnak, nu le va karlak a phi kawl khawhlo mi piahtana ruangah i komhnak tlamtlinglonak hna, hawi le kom, rian`tuan hawi karlak tlamtlinlonak komhnak hna a thlop.

(d) Thinlung chungah bia in chimkhawh lomi daihnak le kaa in a chuak kholo mi lunglawmhnak hna intuarnak.

(e) Mah pum kha siseh, midang kha siseh, ngaihthiam duhnak lungthin karhnak le mah sualnak kha fiangte i hmuh i ningzak loin ngaihchihnak hmuh.

(f) Thlacamnak, bible relnak hna ah zuamnak thazaang thar hmuhnak le Jesuh Khrih he kan i ton tiah intuarnak.

(g) Zawtfahnak dam cikceknak (hihi a har taktak mi asi).

Acunglei i konglam hna he pehtlaihin abiapi ngai asi mi cu: Khi tehte khannak le a cangmi thil a cannak hna cu Thiang Thlarau rian`tuannak taktak asi. Rilhnak, `tahnak, nigcanglo lawn in cawlcanghnak he hmunkhat in a cunglei i tehte khannak hna, a cangmi thil a cannak hna he aalo mi thil a cangmi hna cu khrihfa asilo mi biaknak bu ngan hna ah hmuh asi lo maw? tihi asi.

Hi pahnihnak konglam he pehtlaihin, khrihfa asilo mi biaknak dang hna zongah a chuaktawn ve kha cekhlatnak in kan hmuh. Ahleice in Mircea Eliades `tialmi Shamarnism cauk ah dikthliar in a `tialmi kan hmuh. (26)

Cu pinah nunphung khuachia tuah zumhnak he pehtlaih mi raithawi pekchanhnak hna zongah khibantuk sining a can ve tawn ti kha biaknak ngan kong le nunphung biaknak kong a cawnmi hna paoh nih chingchiah an tuah cio mi asi. (27)

Myanmar ram i kumtin hlunghlai ngaiin an tuahtawn mi Mandalay tlang Taungpyue puai zongah khibangtuk sining le thil cangmi kha kan hmuh `theu. Myanmar ram ah khuachia saya hna le khuachia kadaw (nupi) hna zong nih khi bantukin an tuah `heo tawn mi kha mitampi nih thiehcio mi asi. Asinain hiti kan chimnak thawngin a dihlak an i khat dih ti duhnak asilo. Aa lawh dengmang mi thil canning a cannak hna a um kha ruat in tuaktan khawhnak ding caah a langhter mi asi.

Pakhatnak konglam asimi thil canning a cannak asimi rilhnak, `tahnak, ningcanglo rilhnak le ngaihchiat `tahnak tiin tuahsernak hna he pehtlaihin sining hmaanlo khuaruah asimi thilcanning aa cannak hna cu Thiang Thlarau Pathian he dairek in pehtlaihnak a ngei maw? ngeilo timi abiapi konglam pakhat asi. Methodist bu dirhtu John Wesley cu 1739 kum January ni 1 ah a chuahmi cazual ah khi thil canning a cannak hna cu Thiang Thlarau a `tumnak i fiangte hmuhkhawh asimi hmenlchunhnak asi tiah a ti ko nain amah cu thil a cangmi dihlak kha a rak pomve lo.

1772 kum June thla ni 4 chuahmi cazual ah Thiang Thlarau a `tumnak he pehtlaihin, a hleice thil canning a cannak hna cu hmuhhar ngaimi asi. Cubantuk thil canning paoh Thiang Thlarau he pehtlaihmi asi, tiah chim awk a harngai tiah a rak `tial. (28)

Evangelist Pastor pakhat asi pinah Elim Foursquare Gospel Alliance (1915) kha a dirhtu zong asimi Penticostal `thangnak nganpi (1925-1953) kha thlaici vorh a hrinpiaktu tiah chuankhanh mipa Evantelist George Jeffreys zong nih rilhnak, `tahnak, lawngvangh (i hninh), ngaichiat `tahnak le hleice thil canning a cannak hna he pehpar ahcun Thiang Thlarau Pathian sinin a rami nakin minung thinlung thlarau in a rami a tamdeuh tiah a rak `tial. Amah cu amah pumpak hrimhrim nih khibantuk thlacam pumhnak le zawtfah hna thlopnak caah voitampi thlacamnak a rak tuah bal mi Evangelist pakhat asi.

Amah chingchiahnak caah khibantuk hleikhun i sining hmaanlo khuaruahhar si canning hna cu Thiang Thlarau he ralchanhmi hna i kotho si tawnning ruangah asi tiah chinchiahnak a rak tuah.

Cardinal Suenens cu cubantuk mi pumhnak hna kha a hruaitu Khrihfa bukip in mi nih theihmi pastor hna, evangelist hna le aa telmi hna lengah Catholic Bupi chung i thlopnak tuahtu Siangbawi hna, Bishop hna le aa telmi (29) Khrihfa hna telh in mitampi kha hal in cekhlatnak ningin, konglam pali (4) kha a chuahter.

Cuhna cu;

(a). Cuti rilhnak le an rilhcaan i a cangmi khuaruahhar sining hna he pehtlaihin thil canning paoh kha a hram lai donghtiang cekhlatnak tuah loin Thiang Thlarau Pathian thil tuahmi Bawipa `thawnnak huham thawngin asi tiah fektein ruah awk asilo.

(b). Khibangin thil cannak hna cu Thiang Thlarau Pathian `thawnnak le thil tuahnak asi tiah fektein zumhnak cu lamkaltu hna le hlan pupa khrihfa hna sinin kutchanh chin mi Catholci Bupi i a dikmi zumhnak le bible hna in lam a palhter tawnmi asi pinah, bupi cawnpiak mi khamhnak kong he ralchanhnak lei ah hmai a hoih tawn.

(c). Kibantuk pumhnak in kan dan tiah tehte a khaanmi hna cu chikhat lawng asi i ngaite tiah cun zawtnak a dam taktak ko timi a harngai.

(d). Catholic Bupi i Bishop hna cu khibantuk pumhnak phun kha rengh ngaiin tuah a herh timi konglam hna an si.

Khuaruahhar awk deuh asimi cu, Vatican II tonpumhnak (1962-1965) ah Pentecostal churches dihlak kha aiawh dingah thlah asimi Pastor pakhat le bible lei thiamsang zong asimi David de Plesis cu, Catholic Bupi cu hlan i Pentecostal churches hna nih a palhmi pomnak le rian`tuannak asimi abikin thlacam pumhnak i rilhnak le hleice khuaruahhar thil canning a cannak hna a chuahter mi thil canternak hna kha Catholic Bupi leikap nih renghtein tlangtlak a herhnak le fawitein nawl onh i tuah duhmi Siangbawi hna kha thlah awk asilonak kong, Pentecostal churches ah a canglio mi zulhphung kha cawnnak ah ilak in khibantuk phun thlop `than dingah a hartuk mi zawtnak `thalo kha hlankan tein kham awk asi tiah a rak chim.(30)

End Notes:

(25) Cardinal Suenens, A Controversial Phenomenon. 23

(26) Mircea Eliade, Shamanism, Archaic Technique of Ecstacy (New Jersey: Princeton University Press, 1964).

(27) Cf, Cardinal Suenens, A Controversial Phenomena, 27.

(28) Cf. Cardinal Suenens, A Controversial Phenomenon 25-26

(29) Cf. Ibid.

(30) Cardinal Suenens, A Controversial Phenomenon,32

Add new comment

3 + 6 =