Zatlang Nunphung (apeh)

Minung nawlngeihnak

Minung huham ah hrambunh mi nawlngeihnak
Bupi cawnpiaknak ah minung cu Pathian muisam he aalo in sermi asi bantukin “Minung nawlngeihnak zong minung huham ah hram a bunh tiah a cawnpiak. Minung huham cu Pathian hrambunh mi asi caah minung nawlngeihnak zong Pathian ah hram a bunh ve. Cucaah minung nawlngeihnak cu minung zatlang bu (asiloah) `tuankel ramkhel, hunchonak phung hna cungah hrambunh in a chuakmi asilo. Ramkhel rian, zatlang nunphung, hunchonnak phung hna nih minung nawlngeihnak a pekmi zong asi fawn lo. Kan haltawnmi democracy phung zong hi minung nawlngeihnak kha a serpiak kho ve lo”. Minung nawlngeihnak timi cu nunnak, huham he a rak i tel chungcang mi asi. Democracy kha kan duh i kan hallennak cu kan nunnak ah a ummi huham upat khawhnak,  nawlngeihnak asimi paoh zalong tein langhter khawh dingah nawl a pek lawng siloin, lawm a hmuhsak i a bawmtu phung asi caah asi. Cubangin minung huham upatnak, nawlngeihnak kha kilven zohkhenhnak cu sertu Pathian duhnak zong asi. Bupi cawnpiaknak ah “Minung nawlngeihnak i a donghnakbik hrampi cu Pathian muisam he aalo in sermi mikip huham kha asi28 tiah a cawnpiak. 

Cucaah huham ngeimi minung pakhat sinak in nunnak caah, minung nawlngeihnak kha tlingtein na hmankhawh a hau lai. Minung nawlngeihnak cu tlam a tlingmi pakhat sinak in nunnak caah adik i a umlo awk a`thalo mi an si. Hi nawlngeihnak kha tlinglak in cohlan lo ah siseh, hmankhawh lo dingin phihpiak zongah siseh, thongthlakmi pa he a ni lo. Nawlngeihnak sungh in nun cu Pathian timhmi hrampi he a ral kalh.

Cucaah Bupi i zatlang nunphung cawnpiaknak ah abiapibik mi cu “Minung pakhat cio hi zatlang phu dihlak kawltung29 asi tiah a cawnpiak. `Thanchonak le zatlang nunphung ah minung huham kha upat awk asi, minung pa kha atling cikcek mi kawhauhnak kha nan upat lai. 

Cuhnu mizapi `thathnemnak caah rian`tuan in minung man ngeihnak kha nan santer lai. Zeicaah tiah minung lawng nih `thanchonak le ramkhel phung i timhnak, a laicer le a hrampi asi caah asi.30 Cucaah zeibantuk ramkhel phu, zatlang phu, `thanchonak lei phu asiah minung caah rianh le mi vialte `thathnemnak ca lawngah abiapi chiah in rian nan `tuancio ding asi. Huham ngeimi, minungkip nih mahle  huham he aatlak tein nun khawhnak caah mikip nih abiapi mi a hram a herhmi minung covo hna kha nawl nan khamh nan kilveng lai.

Minung covo cu miphun, holh, zumhnak, nu le pa thleidan loin mikip kokek nunnak ah a ummi asi. Hi nawlngeihnak cu cozah nih pekmi tinvo asilo. Uktu hna nih pekmi asilo. Minung tinvo timi cu minung nunak he aakhat tein a umcang mi asi. Cucaah minung sinak in kan nunka thawk in minung covo kan ngei cang. Cucaah vawlei pumpi minung nawlngeihnak thanhca chungah; 

They are endowed with reason and conscience and should act towards one another in the spirit of brotherhood. 31
(Minung vialte hi kan chuahka in zalongmi kan si i huham le nawlngeihnak ah kan i tluk dih. Annih cu theihtiamnak le soisel biachahnak hna kha pek an si i pakhat le pakhat unau lungthin ngeih in `tuan awk asi) tiah ati.

Minung nawlngeihnak lawng nih a tling mi minung pakhat sinak in nunkhawhnak, `thancho khawhnak, mah nih ngeihmi thil tikhawhnak le `thawnnak thazaang hna kha hmankhawhnak a kan tuahpiak. Hi nawlngeihnak hna kha tlingtein kan hmuhlo ahcun mitling pakhat sinak in kan nungkho lailo. Cucaah minung manngeihnak kilven awkah nawlngeihnak kha kan kilveng cio lai. Mikip nih mah nawlngeihnak kha timerh bantuk tlinglak hmuhding in kan i zuam lai. Minung nawlngeihnak khamh cu minung huham kha sersat le hrawh bantuk asi. Minung manngeihnak `hancho lo dingin le a cimit dingin tuahmi asi. Minung nawlngeihnak cohlan piak a tonglo mi cu minung manngeihnak, rumnak dihlak cohlan piaklo he aakhat.

Minung asimi chungin, minung nunnak khamhpiaknak cu amah huham le nawlngeihnak (tinvo) kha kilven piak mi asi. Minung pakhat kha zeibantuk dirhmun hmanh ah tluktlak tein upat pek cu minung huham upat pek asi. 

End Notes:

28  Efetian OJAKAMINOR, Catholic Social Doctrine, An introductory annual, Pauline Publications, Africa 1006, P 41.
29 Pope John XXIII, Encyclical Letter; Mater et Magistra. (15 May 1961): AAS 53 (1961) no. 214.
30 GS art. 63

31 The Universal Declaration of Human rights (1949), art 1.

Add new comment

10 + 8 =