LENT CHUNGAH ZEIDAH KAN TUAH AHERH?

 LENT-ULHCAAN CHUNG A BIPAI BIKIN KAN TUAHDING MI HNA

Nihin caan hi Lent (Ulhcaan) chungah kan umlio asi. Lent-Ulhcaan cu vutcam puaini in kan thawk. Cu vutcam puaini, ulhcaan chung kan luh hnu ahmasabik cawn ninga ni ah rel dingin kan Nu Bupi nih a kan thimpiak mi Psalm cu 51 kha asi i hleice ruah ding a kan fialmi cu “Maw… Pathian, nangmah cu a kuai a maan cikcek mi thinlung kha na al i na hlaw bal lo” ti kha asi.

Tuandeuh ahcun Lent-Ulhcaan hi Day of Fasting- Rawl ulhcaan, Day of Abstinence – Suumnak caan (zu, nu, rawl tbk) tiin auh a rak sitawn nain atu ahcun Day of Atonement- - Sualman liamnak caan, Pathian he remnak ser caan tiah thlen asi cang. Bupi nih ulhcaan chung ahhin Sualnak kha hrial, ṭhatnak kha tuah ding a kan duhpi mi asi. Pathian nih a duhmi cu a kiakkuai a maan cikcek mi lungthin he sual aa ngaihchih mi hna lawng kha asi. Kan lungput ning ahmaanlo ahcun, zeitluk umtu ziaza he a thiangmi thilṭha hna kan va tuah hmanhah Pathian a lung a tluang lo i, a lung kan tlinter kholo ti kha kan theih ahau.

Kan chambau mi sualnak hna kha biatakte ngol dingah na lung naa thlek cang maw? Na duh maw? A kiakkuai maan cikcek in sual aa ngaihchih mi thinlung kha Pathian nih cun a duh. “Ka duhmi rawl ulhnak cu hihi asi. Hremnak cikcin kha chat hna ulaw, dinlonak hngawngkual kha phoih hna ulaw, hremmi kha luatter hna u. A rawl a ṭammi kha nan rawl hrawm hna ulaw, inn ngeilo mi sifak hna kha tlun inn onh hna u. Aih awk a ngeilo mi kha thilpuan ṭhenh hna ulaw nan sahlawh le nan rualchan hna kha bawmlo in um hlah uh. Hihi ka duhmi rawlulh phun cu asi” (Isaiah 58:6-7). Cucaah Pathian nih a duhmi remnak le suumnak cu a dinglo tlaihkhip thongthlaknak in thlah, luatternak, kan phorrit kha ṭhumhnak, hremmi hna kha thlahnak, umnak inn, lo ngeihlo mi sifak hna kha inn ah hruai in tluninn onhnak, hnipuan ngeilo hna kha hrukaih awk hnipuan pekṭ henhnak, nangmah le nangmah kha pupuan in i khuhlonak hna an si.

Minung hi sualnak kan tuah tikah Pathian kan sersat asi. Pathian le kanmah karlak pehtlaihnak a ngol i Pathian puma simi Bupi kha a sersat asi. A changtu ah kan innpa kha sersat asi i innpa le mah karlak i pehtlaih (relationship) a cat. Cutikah mivialte, pawngkam kha a sersat cang. Sualnak kan tuah tikah pawngkam kha kan sersat asi. Ahnubik ahcun mah le mah (pumpak) zong kha kan i sersat. Cucu sualtuahnak i sitawn ning kotho asi. Sualnak kan tuah le cangka in, hi phunthum asimi Pathian, mivialte (kannih he a umṭi mi hna) le mah pumpak hna kha kan sersat asi. Hi hna vialte kha kan thinlung chungah camter in kan i ngaihchih awk asi.

Profet Isaiah nih nihin ah Pathian a lungtlin mi rawlulhnak (sualman liamnak) tuah ningcang kha a kan chimh. Hmasabik ah, kanmah pumpak he pehtlaimi sualnak kan tuah cangka in Pathian kha kan sersat asi. Cunih cun, Pathian le kanmah karlak ṭemṭ awntu thilrit ah a cang. Mah pumpak kha hrem bantuk asi. Khi hna kha ngaihchihnak ngeih in sualthlahnak lawng nih a luatmi nunnak ah a thlen khawh. Pahnihnak ah innpa hna cungah tuahkhawh mi cu a kiakkuai a maan cikcek mi thinlung a ngeimi nih a ṭhami tuah awk rian hna kha a dikmi tuah ṭuannak hna a tuah. Mah pumpak cungah a dinglo in sersat hremnak a tuahtu hna kha lungthin chungin a chuahhlo. Mah pumpak kha ṭemṭ awnnak chungin a phoihhlo.

Cun a changtu ah ngaihthiamnak thawngin pumpak ṭemtawnnak hna kha a luatter. Thilrit kha ṭhumh timi cu pumpak cung i a ummi sipuazi thilrit, leiba, zatlang phorrit hna maw, adihlak kha a suk dih. A ngaihtiam. Cucu Pathian sin biatak in ngaihchih mi lungthin cu asi. Khi mi hna lawng asi rih lo. Mi vialte, chungkhat he pehtlaihin ningcang loin hrem a ingmi thil hna kha, phoihpiak khawhnak dingah hmurka in bawmhchanhnak, tlangtlak fianter piaknak, mah ngeihmi thilri chawva hna kha siannak in pekṭ henh, hrawm in champiak, hlutnak ningcang hna in midang phorrit hna kha fainter piakkhawh asi.

Mi damlo, mizaw hna pawng i kan um tik zongah, caan laak in an fahtuarnak an philh dingah an kutke hna hmeh piaknak, biaruahnak, a herhmi tuahpiaknak hna in bawmhnak cu Pathian nih a duhmi, a lungtlin mi rawlulhnak asi kha philh hlah u sih. Hmurka le pum in bawmhchanhnak zong, hrem a ingmi hna luatnak ding caah an thilrit seihnam kha phoihpiak mi asi. Cu bangin sersat in a hremtu hna zong nih zaangfahnak, dawtnak, zawnruahnak lungthin an ngeinak hnga, an lung an ithlennak lai thlacam piaknak, kuttongh in tuahpiaknak hna zong, Pathian nih a lungtluang mi rawlulhnak, semrel suumnak, sualman liamnak hna cu an siko a ti. Hihna hi Jesuh Khrih ah zumhnak ngeih in, mah pumpak pekchanh i a tuahṭ uan mi hna caah siannak in pekhlutnak, bawmhchanhnak hna cu amah tein a cang ding asi. Pumsa duhnak isuumnak ah amahte in a rak cang ko lai.

Bible thiang chungah Johan zultu hna nih, Farasi mi le kannih cu rawl kan ulh. Bawipa, na zultu hna nih zeicah rawl an ulh velo tiah an hal tikah, asi- ahmaan, annih he hmunkhat in thluachuakmi, mi Fapa a um. Mi Fapa cu an sinin laak asi tikah annih zong rawl an ulh ve telai tiah a leh hna. Bupi zulhphung paruk (6) ah cawn ninga ni fate “sa ulh, rawl ulhnak nan tuah lai” timi cu Bupi Canon kodah upadi ah “Sualman liamnak- Bawipa he remnak sernak” ni ah a thlen cang. Zeicah tiah mi hna nih sa le rawl an ulh nain sualnak tu kha an hriallo caah asi.

Cu asicaah kannih zumtu Khrihfa vialte nih, Lent- Ulhcaan chung i cawn ni paoh ahhin thinlung kiakkuai maan cikcek in kan sualnak kan ingaihchih i semrel suumnak, sualman liamnak hna tuah cio u si tiah sawm kan duh hna.

#Rev. Fr. Dominic Jo Du phungchimnak cherchan in ṭialmi asi.

Norbert Ca Ling (OSC)

RVA Hakha Service- Ca Lettu