Nun a nem mi Jesuh Lungthin Thiang

Bupi nih Bawipa Jesuh Khrih Lungthin Thiang puai a kan tuah piak mi hi kan zoh tikah, kan caah lunglawmh awk ngai a si mi le harsatnak kan ton caan paoh ah hnemhnak thazang kan i lak `han nak hrampi pakhat a si. Zeicah kan ti a si ah cun Pathian a si mi nih kan minung sining nunnak kha aa lak i kan harsatnak le fahnak hna kha a kan hrawmh pi, a kan intuar pi ve caah a si. Hi bantuk intuar nak hi thluak (knowledge)nih a theih sawhsawh mi si loin, Amah Jesuh Khrih hrimhrim nih a minung si nak in a ton(experience) i a intuar mi zong a si.

“Zeihmanh ah kan rak rel lo i kan rak hlawt; ngaihchiatnak le nganfahnak kha a rak in hna. Ahohmanh nih a zoh hmanh kan rak zoh duh lo – zei ah a rel in kan rak rel hrimhrim lo”(Is 53:3) tiah prophet Isaiah cathiang chungah kan hmuh bangin, minung kip nih ton cio mi zeirel lo nak, zoh duhlo nak, ngaihchiatnak, nganfahnak, hlawtnak hna kha Jesuh Khrih hrimhrim nih a rak ton ve. Vanlawng cu kan cungah a zuan kan hmuh tawn. A mawngtu le a sertu hna an um ti cu kan theih; sihmahsehlaw, kan mah pumpak nih kan mawng lo,  kan ser ve lo tikah zeitindah an ser i zeitindah an mawh ti hi kan thei kho dih lo. Kan tuah bal lo, kan ton bal lo caah a si. Sihmahsehlaw, Jesuh nih cun Pathian sining in fahnak hna kha intuar loin minung pakhat sining in a intuar caah minung hna i kan nganfahnak vialte cu a theih dih.

Hebrews ca`ial tu pa nih: “Kan Tlangbawi Ngan hi kan sanltlaih lonak ah kan cung i zaangfahnak a ngei kho lomi tlangbawi a si lo. Kan Tlangbawi Ngan hi kanmah bantuk tein tukforhnak a ing vemi a si, sihmanhsehlaw sualnak zeihmanh a tuah lomi a si”(Heb 4:15) tiah a ti. Jesuh nih zaangfahnak mit le a alh thluahmah mi dawtnak lungthin in a kan zoh, a kan um pi zungzal ko. Jesuh Lungthian Thiang cu zeizong vialte a tei tu a si. Sualnak a tei, thihnak a tei i Satan pennak vialte le hrawktu thlaru `halo vialte zong a tei dih hna. Hi vialte hi nganfah intuarnak in a tei mi a si.

Jesuh Khrih zong nih a minung sinak in cun harsatnak , fahnak, thihnak intuar ding han cu a duh ve hrimhrim lo: “Ka Pa, na hna a tlak  ahcun hi hrai hi ka `hialpiak ko. Sihmanhsehlaw keimah nawl si loin nangmah nawl si ko seh”(Matt 26: 39-44; Lk 22:42) tiin voithum tiang thla a cam. Sihmanhsehlaw, Jesuh nih cun minung pakhat sining in a hung chuak thiam mi “`ihnak lungthin” in khan aa tei ter lo. “Nangmah nawl si ko seh” tiin Pa Pathian duhnak tu kha a duhnak nganbik ah a chiah khawh. Amah miphun a si mi hna hrimhrim nih a sining kha an hngalh khawh lo tikah, Pathian a sersat tu le a thangchiat tu hmuh in an rak hmuh. Minung pakhat sining in zeitluk in dah a fah hnga? Sihmanhsehlaw, lehrulhnak thinlung ngei loin nunnem toidor nak lungthin he a tei dih ko.

 Jesuh nih “mit can ah mit, ha can ah ha” timi lehrulh duhnak le fahnak pek `han dingin zeihmanh a tuah lo. “Lehnak nem nih thinhunnak a damter”(Phungthlukbia 15:1) timi dirhmun tu in a um zungzal. Fahnak a pe tu hna kha biahrang in a let hna lo. Zeiruangah dah a si hnga? Jesuh cu “mi nunnem le mitoidor” (Matt 11:29) a si caah a si. Kan sual kan palh ko zong ah zei ruangah dah Jesuh nih dawtnak le nunnem tein a kan cohlaan peng ko hnga tiah cun kan sual palhnak vialte kha a thih nak thawngin thianhpiak dih a kan duh piak caah a si. Vailam cung aa thlai lio caan zongah a lungthin thing kha fei in an chunh. Zeitluk in dah a nu Mary lungthin thiang zong a fah ve hnga i minung hna kan sual palh nak nih zeitluk in dah fahnak a pek ve hnga? Nun a nem bik mi Jesuh le a nu Mary lungthin thiang kha vawlei cung um minung hna sual palhnak nih zeitluk in dah fah nak kan pek cang hna hnga timi zong hi ruah cio ding a si.

Zultu Thomas kha Bawipa nih: “Hika ah hin ra law ka kut hi zoh tuah hna; cun ka hnak kha ka tawng tuah. Zum loin um ti hlah, zum cang ko”(Jn 20:27) tiah a ti. Cucu dawtnak lungthin in a auh mi a si i cu dawtnak nih cun Thomas zumhnak mit zong a hun piak `han. Minung hna nih an zumh khawh lo nak le Bawipa dawtnak an theih thiam lo nak vialte kha Thomas nih Bawipa hnak a tongh nak thawngin a hmuh khawh dih `han. “Ka hnak kha ka tawng tuah” tiah Bawipa nih a sawm tikah Thomas zong nih Bawipa dawtnak a hmuh khawh `han cang i: “Ka Bawipa le ka Pathian”(Jn 20:28) tiin tehte a khaan khawh `han ve. Ngeihchiat nak nih Thomas zumhnak mit a phenh mi vialte a Bawipa nih hmuh khawh `hannak a pek bangin kan ngeihchit nak le kan harsat nak hna nih kan zumhnak mit a kan phenh ve sual maw? Thomas bangin kan nih hna zong nih  fahnak phunkip a ingtuar mi Bawipa Lungthin Thiang kha zoh ve hna u sih law damnak kan si `han cio ko lai.

Vailam cung aa thlai lio caan ah kan caah Jesuh nih thla a cam mi cu: “Ka Pa, ngaithiam hna. An tuahmi hi zei a si ti awk an hngal lo”(Lk 23:34)tiah a ti. Jesuh nunnemnak nih Pa Pathian thinhunnak le dantat nak in a kan luatter. Hi thlacamnak cu dawtnak he a khat mi, zaangfahnak mei in a alh cuahmah mi Jesuh Lungthin Thiang in a hung chuak mi a si. Kan sual palhnak vialte kha a lu cungah hling luchin chinh fahnak in kan caah a kan tuar piak dih. (Jesuh lungthin thiang zuk (hmaanthlak) kan zoh ah cun kan hmuh khawh cio ko hna lai.)

Dawtnak he a khat mi Jesuh Lungthin Thiang nih zeizong vialte kha a tei dih. Minung taktak a si mi Jesuh nih hremnak le thihnak hna kha phenhtak lo, hrial loin a tuar dih hna. Minung (a miphun)hna nih zeitluk in an zuamhtaih, an sersat zongah thinhunnak um loin a nun a nem zungzal ko i a thianghlim zungzal ko. Harnak a ton ruangah a lungthin cu a `hawnter (thinhun, lungpuam)hlei lo.

Kan nun caan tawi te chungah hin zei bantuk harsatnak le cawhdehnak hmanh tong ko hna u sih law kan lung puamter lo tein, a nun a nem zungzal mi kan Bawipa Jesuh Khrih bangin kan si kawh cio nak hnga caah Bawinu Mary sinah “na Fapa bangin nunnem mi le toidor mi kan si khawh zungzal nak hnga thla kan campiak ve zungzal ko” tiah bawmhnak hal hna u sih. Toidor nunnemnak in kan nun a si ah cun Jesuh Lungthin Thiang kong kha a ruat (reflection) mi nun in a nung mi kan si ko hna lai.

Mithiang Johan nih kan Bawipa Jesuh Khrih `ang cungah a hngauh(Jn 21:20) bangin kan nih hna zong a nun a nem bik mi Jesuh `ang cungah i hngauh ve hna u sih. Cu ti kan nun a si ah cun nikhat Jesuh Khrih he zungzal nunnuamhnak vancung ram nuam ah kan leng kho ve ko hna lai.