BIAKNAK KARHTER RIAN HNA

BARNABITE BIAKNAK KARHTER RIAN HNA (1722-1830)

          (1722) in (1830) kum tiang Fr. Karchi le a hawi missionaries (Biaknak karh tertu) hna an phanh thawk tein Barnabite Tlangbawi hna cu Awa Naypyidaw i a ummi Catholic Khrihfa hna kha Biaknak lei kongkau phunphun rianṭuannak pinah Buddhist biaknak a zulmi hna sinah Jesuh Khrih i Evangelist thawngṭha chimphuannak rian kha an rak ṭuan rih. Awa i a ummi Portugal Khrihfa hna i nahchuahnak, huatnak, sualphawt soiselnak hna kha an rak ing tiah kan theih. Annih cu Awa Siangpahrang Taninkanwe Siangpahrang (1714-1733) sinin mission rianṭuannak nawl le Biakinn hna saknak nawl kha an rak hmuh khawh.

          (1741) kum, February thla ah adang Biaknak karhter (mission rianṭuan) phu hna nih Tlangbawite an kuat khawh ti hna lo caah Awa le Pegu Naypyidaw i a ummi Biaknak ṭuanvo phunphun kha Pope Benedict (14) nih Barnabite Biaknak karhtertu (missionaries) hna kha phungning in a rak pek hna. Cu caan thawkin Barnabite Tlangbawi hna cu mah hlan i Biaknak karhtertu hna bantukin pakhat cio adangte rianṭuannak phun siti loin mission rian kha a phu hna bawmhnak in biaktak tein rian an ṭuan cang.

          (1722) in (1854) kum tiang, Barnabite Biaknak karhtertu hna cu Myanmar ram Catholic biaknak rianṭuannak kha kum (100) lonh tiang an rak ṭuan. Bishop zapi (11) peh le Biaknak karhter Tlangbawi tampi an rak phan. Cu hna lakah Fr. Karchi bantuk thiamhlei mi hna cu Bishop Galizia, Bishop Pelcoto, Bishop Gontenovic, Bishop Mante Gaza hna an si. Cu pinah, Fr. Nerini, Fr. Karpani, Fr. Damato le Fr. San Germano hna zong hrial tak awk an ṭha lo.

          Bishop Galizia cu Myanmar ram leiah (1728) kum ah a rak phan. Awa ah Tlangbawi sinakin kum (10) tluk a ṭuan hnuah Rome leiah a rak kal i Bishop cannak a rak lak. Myanmar ram caah hmasabik Bishop a rak si. Myanmar ram lei a kir ahkhan Fr. Nerini, Fr. Mon Delli, Fr. Deconti le Brother Angelo hna kha a rak hruai hna. Pegu Siangpahrang Taminthaw (ဗုဒ္ဓခီတိ- Budhah khitih) sinah Naypyidaw chung phungchimnak nawl le Biakinn saknak nawl kha a rak hmuh. Amah zuamnak thawngin Pegu Naypyidaw ah Karen miphun tampi hna cu Khrihfa (Catholic) ah an rak lut cio. (1745) kum ah Bishop Galizia cu Fr. Mon Delli le Fr. Deconti hna he hmunkhat in Pegu Naypyidaw tupi hmunkhat ah thah a rak ing. Fr. Nerini cu Biakinn, Cacawnnak Sianginn le Sizung hna kha pehzulh in a rak sak khawh. Brother Angelo cu sii lei thlopbulnak le mizaw hna zohkhenh rian hna a rak ṭuan. (1756) kum ah Awa Siangpahrang Alawng Phaya cu Tanlin kha a ra in a rak tuk tikah Brother Angelo cu ralchung i hmapu mi hna kha kalhnawh in a zohkhenh buin miakpi kuan nih a khen i a rak thi. Caankhatte ah Bishop sinak in thim a rak simi Fr. Nereni cu Tanlin i a ummi sualhram ngeilo Bawinu Biakinn i aa dormi hna nu le ngakchia no hna i ṭihnun ralkham buin ralkap hna kut in a rak thi. Myanmar ram Khrihfabu (Catholic) caah Barnabite Biaknak karhter hna cu Biaknak rianṭuannak a hramthawk tein khi bantuk an nunnak an rak i pehchanh. Myanmar ram i Biaknak rian kha ṭuan lio caan chungah Barnabite Bishop ngan hna, Tlangbawi ngan hna cu Myanmar ram pumpaluk ah Khrihfa biaknak a karhnak caah thazaang dihlak chuah in an rak i zuam.

Add new comment

4 + 7 =