Bupi Tuanbia (Vancung Pennak)

THE COMING OF THE KINGDOM OF HEAVEN

(VANCUNG PENNAK A PHANHNAK)

Jesuh Khrih hrinhnak in a thih caan, a thawhhan caan, vancung a kai caan kong hna asi

  1. THE CHURCH IN JERUSALEM (Jerusalem i Bupi)

The Coming of the Holy Spirit (Thiang Thlarau Ṭumnak)

Jesuh Khrih cu vancung ah a kai i, zultu hna cu Jesuh he hmunkhat tein Jerusalem khua i hmanungbik zanriah einak khaan ahkhan an i pumhṭhan. Cu hmunah milu (120) tluk an si. Zultu hna, Nu Mary le adang zultu (72) hna zong an telve. Hmasabik ah Missa Raithawinak an tuah. Lungthin pakhat tein an ngaih cio.

Judah Isakariot i ngaihchiat awk ngai thihnak he, zultu hna chungah hmunhma pakkhat a lawng. Mithiang Peter nih a hruai hna i khi hmun kha minung rawlh dingin a thanh. Jesuh Khrih cu Mithiang Johan kut in Jordan tiva ah tipil a rak in hnu thawkin, amah hnu a rak zulmi Barsabas an timi Joseph le Matthias kha an thim hna i me an rak zuhter hna. Matthias nih me a hmuh. Cu ni thawkin zultu hna phu ah Matthias cu a rak i tel ve.

Jesuh Khrih vancung a kai i ni (10) a rauh hnu Pentecost Puaini ah zultu hna cungah Thiang Thlarau Pathian cu meilei muisam in a rak ṭum. Cu caan thawkin an thinlung chung cu veel he a khat i dawtnak he a rak khuhchilh hna. Ahleice veel thluachuah kha an co. Abikin Lei hna Laksawng (Gift of Tongues) an hmuh i holh phunphun chimkhawhnak veel kha an hmuh cio.

Petecost Puaini cu Judah mi caah puai ngan tampi hna lakin pakhat aa telmi asi. Cucaah pengkip le ramkip um Judah mi hna cu puai zawh dingah an ra cio. Zultu pawl nih an chim, an cawnpiaknak bia kha anmah le holh cio in an theih cio dih tikah puai ah a ra kho mi an dihlak in an khuaruah a har dih.

Cumi hna cu, Parthians, Medes, Emilites, Mesopotamia, Judea, Cappadocia, Pontus, Asia, Phrygia, Panphilia, Egypt, Cyrene (Libya) le Rome mi hna an si.

Cu ni ah minung (3000) Bu chungah an lut i tipilnak an rak ing. Annih cu an umnak khualei an kir tikah lunglawmh awk thawngṭha zong kha annih le hmunkhat in an umnak khua cio ah an phorh hna.

 

Life Among the First Christian (Hmasabik Khrihfa Chung Nunnak)

Jesuh Khrih cu a min in khuaruahhar thil an tuahkhawh lainak kong, mizaw an damter khawh lainak kong kha bia a rak kamh hna bangin Peter le Johan hna cu, Jerusalem Biakinnpi chung i thla an cam hnu an rak chuahlio ah Kutka Dawh (Beautiful Gate) an timi hram ah a chuahka in a ke a zengmipa kha Jesuh Khrih minin a rak damter. Cutikah mi tampi zong nih zultu hna sinah an zawtnak thloppiak dingin an rak i khomh.

Zultu hna phungchimnak, mizaw thloppiaknak hna thawngin mitampi cu Khrihfa ah an lut. Annih cu dawtnak in an i komh i an um hna. An ngeihmi an i hrawm. Hmunkhat ah an ei an dingṭi hna. Hmasabik ulhnak ni ah an zapi fonh in Changreu Cheuhnak (The Breaking of Bread) tiah an auhmi Bawipa Thisa Raithawinak (Eucharist) kha an tuah.

Cutikah ramdang phan Judah mi hna nih kannih cu zeirello kan si tiah sualphawt in an phunzai tikah, annih bawmh awk ah Deacon (7) an thim hna i ṭuanvo an rak pek hna.

Cuhna lakah Stephen an timi Deacon cu fimnak he a tling cikcek mi asi i, pumhnak inn (synagogues) hna ah phungchim in tehte a rak khaan. Cutikah Pharisee mi hna nih, Stephen cu Pathian thangchiatnak bia a chimmi asi tiah sual an phawt i lung in an cheh i an thah. Amah cu biatak caah hmasbik lu pek thihnak a rak ing mipa asi.

 

THE CHURCH IS PERSECUTE (BUPI CU HREMNAK A TUAR)

Biaknak lei hruaitu hna cu Khrihfa hna kha hrawh cikcek dingin khua an khang i an i zuam. Nikhat hnu nikhat a karh chinchin mi Khrihfa hna zong Judea, Samaria, Syria le Cyprus tikulh lei an zaam cio.

Zultu hna cu Jerusalem ah kum (12) tiang an rak um i phung an rak chim. Herod the great cu Jesuh chuah lio sualngeilo ngakchia hna a rak thattu kha si. A tefa (tu chin) asimi Herod Agrippa cu Judah siangpahrang a rak si tikah Judah biaknak caah a rak dirkamh i Khrihfa biaknak hrawh dingin tha a pek. Hmasabik a Sa cu Zultu James asi. Mithiang James cu biaktak caah a lu tan in thahnak a rak ing. Cuti a tuahnak cu Judah mi hna caah lungtlinnak tampi asi kha a hmuh tikah Peter zong kha thah aa zuam. Herod Agrippa ralkap hna cu Lanhtak (Passover) Puai a donghnak ni ah, Peter thah dingin timhtuahnak a rak ngei.

Khrihfa hna zong nih chunzaan in Peter caah thla an rak campiak. Mithiang Peter an thah hlan zaankhat aa duh ahkhin, vancungmi cu mithiang Peter kha thonginn chungin a rak khamh. Ahnu nikhat ahcun, mithiang Peter thah dingah a ralkap hna kha thonginn ah a thlah hna hnu ceo ah mithiang Peter a luatcang ti an hngalh. Kha kong kha ṭuanvo ngei thonguk hna nih an fainter khawhlo caah annih cu thihdan pek an rak si.

 

THE CONVERSION OF ST. PAUL (ST. PAUL LUNGTHLENNAK)

Cilicia ukchung peng ah, Tarsus khua hmete i Benjamin phun chungkhar in Saul an timi mino pakhat a um. Annih cu Pharisee hna an si. Amah cu a ngakchia tein Jerusalem khua i minthang mi Judah sayagyi Gamaliel sinah fimnak a rak cawng.

Culio, Judah mi hna phung ah Judah ngakchia hna cu mahle pumpak ṭhawnnak thazaang in an paw an rak i cawm. Saul zong upadi lei ah thiamsang cawnpiaktu (lecturer) si a rak duhtuk nain, amah cu thlamsak rian kha a rak ṭuan. Hlan pupa phunglam zulh tawn ningin Saul cu a pum a ṭhia i, a ngandamnak a ṭhalo, asinain thazaang a ngei i lungṭhawnnak veel kha a cotu a si.

          Mithiang Stephen lungcheh in an rak that lio le pumhnak inn i bia-alnak  an tuahlio ah Saul hi a rak um ve. Anih cu Pharisee pakhat asicaah cu caan thawkin Khrihfa hna kha thah duhnak thinlung a rak ngei. Cucaah amah cu tlawngbawingan sinin nawlngeihnak kha a lak i Damascus khua leiah rang cit in a rak kal. Damascus khua cu Syria khuapi asi.

          Sihmanhsehlaw lampi bakah Jesuh Khrih cu Saul kha ceunak in a ziaza i thleng ding a rak kawh. Cuhnu ah Khrihfa pakhat asimi Ananias sinah a kuat i, cuka ahcun veel a rak co i tipilnak a rak ing. Khrihfa pakhat ah a rak cang. A biaknak caah a fekmi thinlung cu Khrih caah a rak cang. Ahnubik ahcun Jesuh Khrih caah retheihnak in sifahnak ing in a nunnak a rak pek.

 

Add new comment

3 + 3 =