MYANMAR RAM CATHOLIC BUPI TUANBIA

MYANMAR RAM CATHOLIC TUANBIA

(Fr. Augustine Ko, Major Seminary, Yangon)

[မြန်မာနိုင်ငံကက်သလစ်အသင်းတော်သမိုင်း]

[ဖါသာရ်ဩဂုတ်စတင်းကို| မေဂျာဆေမီနာရီ|ရန်ကုန်]

BIAHMAIṬHI:

1955-kum cu Vawleicung dihlak i Catholic Bupi caah lunglawmhnak kum a rak si. Aruang cu Vawleicung pumpi he pehtlaimi Catholic Bupi chungah Myanmar ram Catholic Khrihfabu zong a chuahnak ni asi caah a rak si. 2005- kum cu Myanmar ram Catholic Khrihfabu nih voikhat ṭhan in Pathian thluachuah relcawklo kha thangṭhat in lunglawmhnak bia chimnak kum asi. Phundang in kan chim ahcun Myanmar Catholic Bupi i Bishop ukchung (Biaknak pengram) rak dirhnak kum (50) a phak cangnak kum le caan asi. Cucaah Myanmar ram Catholic Khrihfabu (Bupi) caah Veel thluachuah rel, thangṭhatnak caan le puaituahnak nicaan asi.

Mah Cathluan hi, Myanmar ram Catholic Khrihfa bu i kum (50) tlin Jubilee puai tuahnak caah cekhlat tuaktannak ka chimnak tu asi deuh. Myanmar ram Catholic Khrihfabu (Catholic Bupi) i tuanbia lamthluan kha khamh in langhter (Chim ṭhannak) asi. Myanmar ram ah Catholic Khrihfa aphak ni thawk in (1955) kum, Bishop ukchung (diocese) hna an rak dirh ni tiang ah aatel mi konglam hna kha kan vun langhter. Atling cikcek mi Myanmar ram Catholic tuanbia kha a langh ter mi Cathluan asi, tiah ti duhnak asi lo.

Hi Cathluan hi ṭhenhnih ah ṭhen asi. Ṭhenkhatnak ah Awa (အဝ) le Naypyidaw hna asimi, hlanlio Myanmar ram ah Catholic biaknak karh tertu hna (missionaries) an rak phan mi hmun an khuarnak kong a langh ter. Catholic Khrihfa (Bupi) thlaici hna cu hlanlio Naypyidaw hna ah fiangset langhset loin a rak phak (tlak) nak kong hna asi. Mah ṭhen ahhin Bernalite (ဘာနာလိတ်) le Auhalite (အော်ဟလိတ်) Catholic karh tertu (missionaries) hna i biaknak karhter rian (mission) hna kong a hmuhsak. Ṭhenhnihnak ahcun British Koloni kuttang rak tlak lio Myanmar ram Catholic Khrihfa sining hna kha a hmuhsak. Biaknak lei i tluk ruannak (nawlngeihnak) le zalonnak (luatnak nawl) a um lio caan asi bantuk in Fimthiamnak (Education) kha hrambunh in biaknak karhter (mission) rian ṭuannak ningcang chiah in rianṭuan chuahnak caan asi. Culio caan ah Myanmar ram i Catholic Khrihfabu (Catholic Bupi) cu Biaknak zalonnak an rak hmuh lawng siloin Biaknak karh ter phu dang (missionaries) tampi hna zong, Myanmar ram ah an rak phan cio i Biaknak lei rian an rak ṭuan khawhnak lio caan asi. Cupinah mahlio caan cu tlang cungmi (ramchungmi hna) miphun ṭengnge tampi hna zong Catholic biaknak ah an rak luh lio caan asi. Khibantuk a rak sinak cu France missionary (biaknak karhter rianṭuan) Bishop Paul Bigandect (ဘီကင်းဒက်) i thil hmuh kho ngaiin a rak chiah mi (prokarem a rak suaimi) biaknak karhternak rianṭuan ning thawngin asi kan ti ko lai. Myanmar ram Catholic Khrihfa bu caah aṭha a sunglawimi rothil hna a tantak kha kan hmuh khawh bantukin kamkhat lei zongah Myanmar ram Catholic Khrihfabu kha ram dang Biaknak pakhat sinak ­in an rak hmuhnak zong kha a hmun zungzal mi ah a rak tangtak.

HEN (1) NAK

AWA LE BAGO NAYPYIDAW PAHNIH KARLAK CHUNGAH BIAKNAK KARHTER (MISSION) RIANUANNAK

          Atuah Myanmar ram tiah min a langmi ram cu (1850) kum pinlei Mirang (British) nih zeihmanh tanglo a dihlak in a uk hnu lawngah a rak chuakmi ram asi. Hlanlio caan ah chaklei Myanmar ram kha Awa (အဝ) Naypyidaw tiah an ti i Myanmar ram thlanglei kha Bago Naypyidaw tiah an rak ti. Mah ram (Naypyidaw) pahnih kha Kungbong Siangpahrang roco pehtu (a changchang a dirhtu) Alawngphaza Siangpahrang nih Rakhine le Tenisarem kha (1758) kum ah a rak tuk i a tei hna hnuah ram (Naypyidaw) pakhat teah a rak dirh. (Kan pehṭhan telai)

Add new comment

2 + 8 =