BIATAK CU ZEIDAH ASI?

Ka Ral Hruang Chimhnak ……kan hnu thla a peh…. Cu ka ralhruang cu keimah ka tawn mi in siseh, ka ca cawnnak in siseh, mi he kan i chawnhbiaknak le rian ka ttuan lio i ka tawn mi teinak le sunghnak hna in ka rak sak. Protestant kalning ka zumhnak le ka Philosophy thiamnak in cu ka ralhruang pi cu ka khup, ka men. Ka ralhruang cu a sang i a chahpi a si cang i atu cu zeihmanh nih a hrawk kho lai lo i zeihmanh a lut kho ti lai lo tiin ka rak ruah.

 Ka ralhruangpi cu beuh hram aa thawk pah cang, aa hnin i ka thin a phang cang. Protestant doctrine cung i kaa awttom mi kha ka thin a phang. Calvin cawnpiaknak ka zumhnak hi zei zumhnak in dah ka thlen lai, asinain ka Theology thiamnak hi zeihmanh nih a hrawk kho lai lo. Ca tampi in ka rel chin lengmang, Theologian, mifim thiam pawl ka hal len hna zongah a phi ka chuah kho hlei lo.

Ka rel i ka ruah tawn mi cu Phungthlukbia 3:5-6 ‚Bawipa kha na lungthin dihlak in i bochan law nangmah fimnaknak kha i rinh hlah. Na kalnak lam kipah amah kha hngal law, Amah nih na lam kha a tluanter hna lai‛ ti hi a si. Hi Bible catlang nih hin Protestant doctrine le tuahserning kong i ka buaibainak vialte kong he pehtlai in thazaang thar a ka pek.

Ka lung a tlinglo bik mi cu Reformer timi remhtu pawl nih hin Bible cu mah le duh ning in a sullam phuan khawh a si timi kongkau hi Phungthluk bia 3:5-6 nih hin a ka fianter. Bible lawng ka zumh a timi Protestant pawl nih cun hi phungthluk bia kong he pehtlai in Pathian lam hruainak hmuh ding ahcun Bible ning tein kan zumh an ti. Asinain a poinak pakhat cu thawngza ringlo Protestant vialte Pathian nih lam a kan hruai an ti i doctrine dang cio in an zulh. Cu doctrine cu anmah le bu cio in an i dang dih. Khua ka ruahtawn mi cu keimah le ka kuttang um mi Khrihfa pawl hna caah hin Pathian nih hin zeidah a kan duhpiak hnga ti hi a si.

Ka phungchim mi hi ahman ko tiah zeitindah ka chimkhawh hnga? Ahman a dik timi cu zeitindah ka theihkhawh lai? A rawkral mi Protestant biakning doctrine cu bu pakhat a dirh tupa nih amah le duh ning in an hruai caah hin “Bible lawng ka zumh” a timi pawl an chim mi cu pakpalawng a si cang. Cucu protestant dirhmun le an daan a si cang. Ahman a dik mi theih duh ah Bible lawng ka zoh cang lai ka ti lio ah, John Calvin, John Knox le Puritan hna i remh mi doctrine hna le Lutherine, Baptist le Anglican ka hawile pawl sin i ka theih mi hna an i thleidan ning kha ka vun hmuh tthan.

Thawngtthabia chungah Jesuh nih amah hnu zultu taktak sinak sullam kha a chim. (Mt. 19:16-23.) Bible rel sawhsawh men, bu chungah min vaa khumh ve men, zarhtin pumh men le thlacam sawh men lawng in cun Jesuh kha ka Bawipa le ka khawmhtu tiah kan ti kho rih lo. Angaite tiahcun hi thil hna hi thil ttha an si ko nain Jesuh zultu ttha taktak a kan siter kho lo. Jesuh zultu tthatak timi cu, Jesuh dawt le a bia ngaih, lungtak tein zulh in a dawtnak kha midang sin langhter kha a si. Zei zong vialte i pek dih, a herh ahcun nunnak tiang hmanh pek sian khi Khrih hnu zulh taktak cu a si. Hi kong hi ka ruah i ka ti khawh tawkin zulh hram kaa thawk. Khrihfa rian cu thim ding rian si loin ttuanvo pakhat a si tiah an theihthiamnak hnga ka Khrihfa pawl zong fakpi in ka cawnpiak ve hna. Apoinak pakhat cu, ka rak cawn mi Protestant theology nih hin keimah le ka Khrihfa pawl kha Pathian aw ngaih le a hnu zultu `ha si dingah a kan donh cang. Pakhatkhat nih “Jesuh cu Bawi a si” amah cu Pathian nih mithi sin in a thawhter ti kha ka lungchung in ka zumh ah cun khamh ka si ko lai, (Rome 10:9). Lungthlen a hau lo? Ka lung ka hei i thleng lai i Pathian lungton kaa zuam len zongah san a tlai lem lo, kei cu khamh ka si cang‛ a ti hnga. New York khua i thawnghlet tupa tuanbia kan vun rel hna lai. Mah pa nih cun, kum zabu 20 chung i minung sermi khuaruahhar thil vialte kong kha `ial a duh i Lamlak ahcun aa chawk i a ton mi hna poah kha pakhat hnu pakhat a hal hna. Van lawng kong, telephone kong motor kong, computer, nuclear kong, rocket kong siivai kong...tbk kong he pehtlai in a phi tampi a ngah ve. Cu hna lak i pakhat pa nih a leh mi cu: ‚Ka khuaruahhar bik thil cu thermos a si‛ tiah a ti.

Thawnghlet pa nih cun “zeiruangah” a vun ti i a leh mi cu “thermos cu, a kik mi kha kihter i, a lum mi kha a lumter” tiah a ti. Thawnghlet pa cu ngang ko in a tang ta ti a si. Keimah caah cun, hi tuanbia hi cu sullam a ngei ngai. Ka rian le ka duh mi cu ka Khrihfa pawl kha a hman mi Jesuh kong cawnpiak hi a si. “Zeihidah a hman i zei hi dah a palh” timi zeitindah ka theih lai? Zarhpi fatin, pulpit ahcun ka dir ve i ka tuurun pawl caah Bible cu ka rel ve. Kan pawngkam biakinn zongah protestant pastor tampi rel cawklo an um ve. Pastor kan zapi in Bible lawng aa tlaih mi kan si dih ko nain, kanmah le duh ning cio in Bible cu kan hrilfiah cio hna. Ka ruah mi cu, atu ka phungchim hi Bible duh ning a si hnga maw? “A dang pastor phungchim mi a hman hnga i atu ka chim mi hi a palh kho men ti hna ka ruat.” Hmanungbik ni, Pathian biaceihnak hmai ka dir tikah, keimah ca lawng si loin, ka tuurun ca zong dir ka hau cang. Ka lungthli tein Pathian ka hal mi cu; ‚Ahman mi maw ka phuan?

A palh mi dah ka phuan? Ahman mi a si ahcun “zeitindah a hman ka ti lai!?” ti mi biahalnak pahnih karlak ah ka lung a awttom cang. Cuhnu cun, Pathian rian ka rak ttuannak kongkau le Reformed theology kong he pehtlai in keimah le keimah tu kha a kapkap in bia halnak kaa chuah cang. Zeihidah a ttha deuh i, zeihidah a biapi deuh lai. Sullam a fiangsat, ka rak cawnnak kum le ni thla hna ka vun ruah tthan ah hin ka lung a si hrim kho ti lo. Kei hi pastor thuam aa thuam ngam ding ka si maw? Presbyterian siangbawi le pastor pawl thilthuam cu mah le duh ning in tuah a si caah, a cheu cu collor, a cheu cu angki thluanpi, a cheu cu lenglei thil ..tbk,…. in mah le duh ning in hruk a si. Voikhat cu ka hawipa collor a hruk mi, Pastor, he motor kan i cit `i i, motor in leng kan vun chuah ah khin, ka hawipa nih a collor cu a phoih i motor tthutnak hmai ah a chiahtak ko. Cuhnu cun collor ka hruk duh hrimhrim ti lo i Choir thuampi kaa hruk men i phung ka chim.

Kan pehtthan lai....

* * * * * * * * * * * * * * * *