Marcus Grodi " Inn kir lam"

  Inn Kir Lam 

Zarhpi ni pumhning cang le tuah serning zong mah le biakinn chung um mi Khrihfa hna duh ningin pumh le tuahser a si i mah pastor zong nih cun amah nih aa rual rem a ti ning in hruai a si.

            Protestant bu pawl nih pumh hruai ning cang le tuahser ning zulhawk sermi  a um lo caah, kei zong a dang pastor pawl an tuah bantukin ka hei tuah ve ko. Hla thim, Bible cacang thim, phung chim, zapi hruai ning, tipil pek, lehthah le Bawipa thisa tuah ser ning .. tibantuk kha kei zong ka tuah colh ve. Voikhat cu mino pumh ah mino pawl an lung tho deuh seh, i nuam deuh hna seh tiin Bawi Jesuh a bia te kha ka vun chim, “soda he uap mi chang kheng le aalu reu kheng chung ahcun ka kut ka chuan i, “Mah hi ka pum a si, mah hi ka thi a si, Keimah ruah nolhnak ah tuah u! “ tiah ka vun ti.

            Theology lei in ka vun ruah ahcun ka lu a ri cang ko. Voikhat, siizung i a thideng cang mi mizawpa ih khun hmai ah ka dir lio ah a nupi nih a ka hal mi cu, “Ka va hi vanram a phan hnga maw?”. Khua ka ruat i ka kut ka sum, Prebyterian zumh ning in ka leh lai ti zong ah, hi tluk aa `henthek mi bu tampi; Methodist, Baptist, Lutheran, Assemblies of God, Nazereen, Christian Scientists, Foursquare Gospel, Jehovah’s Witnesses, ...etc...etc. Cun ka vun leh mi cu, “Na va khamhnak caah hin Pathian i bochan u sih.” ka vun ti, aa lung si kho men nain kei cu mah nu mitthli nih aa ka hrem bantuk khi a lo. John Calvin doctrine i khau khih cia timi le mithiang hna i an i zuamnak kha ka zumh fawn. A thi deng mi pa hi cu Khrih sinah a nunnak aa pek cang, hrin`han a si cang i Pathian nih a thim tiah ka ti kho lai maw?

            Ka sia a rem lo bik mi cu, mah mi zaw pa nih hin Pathian nih a ka khaukhih cang i van ram ka phan lai tiah a zumh ko hnga! A dang le bu dang mi vialte hna zong nih mah mizawpa hi Vanram a phak le phak lo zeitindah kan theih cio ve hnga! Kaa zawn ah hin Pathian khaukhih kong a cawnpiaktu pawl nih hin Vanram kan co hrimhrim lai tiah lungtak tein an i ruah chan kho ve hnga maw?

            A si ahcun mah mizawpa hi a thih tiang sual nganpi chungah a si lo ah, Pathian he a ralchan mi a si ahcun khoika lei dah a kal hnga? Reformed theology nih cun, mah pa hi cu a thurhnawm mi a si cang i a him mi a si ti lo, asinain hell lam a kal pah in hrin`han a si lonak kha hell lam ah hrin`hanter khawh a si men lai ti ruahchannak a um an ti. Calvin nih cun Pathian thimcia cu Pathian vel thawng in thim mi a si lai, a si hrimhrim lai a ti. Mah ti chim khawh cu zeitindah a si? Pathian he i ral buin a thi mi poah cu zeitindah thim an si khawh lai? Ka khuaruah a har ko.

            “Ka va cu vanram a phan hnga maw?” timi biahalnak leh ding ah hin ka lung a awttawn chin cang. Protestant pastor poah nih khamhnak hmuhnak ding caah a herh mi tuah ding tam pi an tuah cio. Calvin cawnpiak ning in cun mi pakhat nih zapi hmai ah Jesuh kha a Bawipa le a khamhtu ah a cohlan ahcun amah cu a zumhnak le vel thawng in khamh a si cang a ti. Kei tu cu hi bia fang hna hin mi ka hnemh kho hna nain, vawlei thil sining, minung thil tuah serning le ka bu Khrihfa hna an nunzia ka zoh tikah, kaa lung si lo. Cu hnu cun ka rian hi ka peh zulh lai maw...? ti hram kaa thawk cang.

Pithlung vate khi ruat hmanh

            Voikhat zing cu tuan tein ka tho i, tthutdan, Juarnal le ka Bible kha ka lak hna i kan Biakinn pawng rawn te ahcun ka kal.  Van va hna nih hla an vun sak i kan vawlei pi a vun i hlau ni cu kaa nuamh bik ni, nikhat a rak si. Vate hlasak thawng le onh thawng te kha a caan ah din tein ka hei zulh pah tawn. Van va hna nih cun sertu Pahian kha lungthiang hnathiang te le hnahnawh lurihnak um loin zing fatin nithar an hmuh mi caah an thang`hat.

            Cerlian niceu dawh a hngak len mi dapti hna kar lak ahcun dai tein ka tthu i ka Bible cu ka rel len ko nain a phi ka chuah khawh lo mi biahalnak cu ka vun ruah,   ka zeizong vialte Pathian sin ka pek dih. Bible nih cun “na thiamnak lawng i bochan hlah,” a ka ti caah Pathian  kha kaa bochan i lam a ka hruainak lai thla ka cam.

            Dai tein sau nawn thla ka vun cam hnu ah, thil pathum ka lung ah a hung pem. Pakhat nak ah, Presbyterion Biakinn ngan pi ah mino lu tlai  si ding, pahnihnak ah ka rian chiah tak in enginer `uan `han, asiloah atu rian in sianginn kai chap in phaisa tam pi hmuh? Molecular Biology lei in, Ohio Unuversity ah degree ka ngah cang. Pathian nih lam a ka hruainak hnga thla ka cam. Aw pakhat a thei lai ding bang, ka mit kaa chinh, van ka cau i Pathian bia leh cu ka hngah ko. Zeitindah a ka leh lai ti ruah awk ka hngal lo asinain a rau lo...

            Pithlung cu ka lu cungah cun an vun zuang i ka khuaruah mi vialte an tlau dih. A tuah awk ka hngal ti lo i Job au bang in “Bawipa, zeidah na ka duh piak ka chim tuah” tiah fak piin ka au. A ka leh mi cu... va onh thawng lawng a si. Vancung in zei aw hmanh a ra lo.. Cerhti luan thawng le, thizil nem hran thawng le va aw lawng an si ko. Hi aw thawng hna hi maw Pathian leh mi a phi cu a va si ko hnga! Ka hna bei a dong i ka Bible ka bil, `hutdan ka lak i inn lei ah kaa mer.

            Cun kan nu, Marilyn, kha ka khuaruah mi vialte le va onh thawng vialte kong kha ka vun chimh tik ahcun kan nu nih cun din nawn te khin “Marcus! a sullam cu na thei lo maw?, Pathian nih zei hmanh an chim lo” a ka ti.

            Mi duh lo ka si ve tikah, ka ruah mi cu “Pathian nih a theih lo mi zei hmanh a um lo nan sam fakhat hmanh ka rel dih a ti ko...va onh thawng le, cerhti luan thawng le tuzing ka tawn mi  hna hi,  Pathian nih theih loin a um bal lai lo” ka ti i, ka rian in chuah lonak thazaang ah kaa lak. Asinain ka si ning a hman rih lo ti cu ka theih ko. Biakinn ngan deuh, phaisa tam deuh le bawmtu tam deuh ka herh maw a va si.. thei hlah!  Ruah lo piin Biakinn ngan pi pakhat i Khrihfa pawl nih an Biakinn ah rianttuan ding le lahkhah, atu ka hmuh mi nak lethra pek ding le bomtu tam pi he rianttuan ding ah an ka sawm. A tthatnak pakhat cu, cu Khrihfa hna cu Bible rel a duh tak mi le Khrihfa rianttuan aa zuam tak mi an si. Nikhat hnu nikhat a tthangchin, aa chapchin mi Khrihfa tampi lak phungchim cu a va nuam hringhran dah. Ah, ka kawl mi ka hmuh cang ko, ka ti hal a riam cang, tiah kaa ruah lio thla khat a rauh hnu ah, mi tam chinchin, hna hnawhnak tam chinchin, ka khruaruah a har chinchin cang ko.

            Ka phungchim a ngai mi hna an mit hmai tleu tete ka vun hmuh, asinain hi Khrihfa vialte hna, an Khrihfa sinak cu, chungthu lengnal bantuk an si zia le, nuncan ziaza lei in mei linlak tidor tlak bang an sinak kha ka vun ruah`han ah hin ka hnabei a dong. Mitam pi nih, “Cu tluk phungchim `hat cu! kaa lung hmuih tuk! an ti ko nain an chim duhnak tak, anmah ca siloin midang ca deuh misual ca deuh a si. “Kanmah cu kan i fiang cang, vanram ah min telh kan si cang an ti.

            Voikhat cu hall pakhat ah pastor hna le Khrihfa upa pawl he meeting kan tuah i, “Vancung um kan pa” thlacamnak i “Pathian” ti mi min kha, kan “Pa” ka ti lai, kan “Nu” zong ka ti lai lo, a dangdang min zeihmanh kan pe lai lo” ti mi kong i ruah`i ding in meeting kan tuah. Keimah nih cun Bible ca le Khrihfa nun phung zoh in ka al hna tikah mi tlawmte lawng nih an ka co hlan. A ngaite ti ahcun hi kong hi cu Bible asiloah Bupi tuanbia ning in biachah a hau mi a si. Atu cu Khrihfa hna mee in Bible cacang cu bia kan khiah cang. Hi zawnte ah hin, Protestant ah cozah um lo uknak a um hi a voikhatnak ka theihnak a si.

            Liberal pawl (Pathian kha sertu men, thlanhtu men, thianter tu men lawnglawng ah a hmu mi) hi protestant ttha cu an si ko hna. An pu Martin Luther, John Calvin le a dang Reformers         (Remhthan tupawl) pawl hna an kutneh le keneh lawng an zulh men ko. Remhtu pawl nih an au pi mi “Kei cu a hman mi le Bible in a ra mi asilo ahcun, zei cawnpiaknak hmanh ka zum lai lo” ti mi hi Pathian min kha Nu min in auh maw a va si kun hnga? Pathian min thlen ma a si hnga dah! Ka rak kawl len mi Protestant kong hi amah min hrim in, “bia al” pei a rak si ko hi. “Atu hi zei bu ah dah ka um?”

            Kan nu, Marilyn, cu nauhrawknak dotu bu ah upa pakhat a si. Presbytation cawnpiak ning in cun nauhrawh lo ding ti a si nain, kan bu chung in zapi tam deuh cu “mah duh a si ko” a ti mi an um ve. Cu caah kan nu nih cun nauhrawh kong hi biatak tein chim awk ah tha a ka pek.

Kan pehtthan lai.......