I Upat Tuah!(2)

Discovery channel kan zoh tikah sa ei hmang saram a `hawng deuhmi hna nih thazaang a der deuhmi saram pawl kha ei awkah an thah tawn hna kha kan hmuh. Cu tikah pawngkam i a tlawngleng mi a dang saram pawl zong an thin a phang cio i a kenkip ah an le(zam) tawn hna. Tuaktaan thiamnak a ngei lo tiah ruahmi saram hmanh nih an nunnak an dawt cio i thihnak in luat an i zuam cio a si ahcun Pathian sermi vialte lak ah a sangbik le sermi thil vialte uk awk le zohkhenhtu dingah nawl pek a si mi minung hna chinchin nih cun kan nunnak cu dawt awk hrimhrim kan si hna lo maw? Leitu Judas Iscariot kong he peihtlai in Bawipa Jesuh nih hiti hin a ti. “Mi Fapa a rawitu ding cu, a caah a va poi hringhran dah! Cu pa cu chuak lo lawlaw in rak um seh law a caah a `ha deuh hnga,” tiah a ti(Mk 14:21). Judas Iscariot cu a mah tein aa nawngmi a si tiin timi a si. Pathian pek mi nunnak hrawh cu Pathian nawl ngeih lo a si i Pathian nawl ngeih lo cu thihnak a si(Gen. 2:17).

Minung kan nunnak sullam hi zeidah a si hnga? Jesuh Khrih nih “Zulh a ka duhmi paoh cu mah zawn aa ruat lomi nan si lai. Cun nan vailamtahnak kha nan i put lai i nan ka zulh lai” tiah a kan ti(Mk. 8:34). Zeibantuk vailam tahnak dah a si hnga? Mah duh paoh in nun le i sersiam si loin Pathian duhnak tuah kha a si. Pathian duhnak cu a cawnpiaknak phunglam vialte hna he aa ralchan mi vialte kha tuah lo a si ko. Pathian cawnpiaknak zulh ruangah harsatnak phunzakip tong hmanh u sih law,  ni hmanungbik ni ah a kan cohlang i a kan thangthat tu ding cu Pathian kha a si (Rom 2:29). Ngeihchiat lungfah ruang le mah zawn lawng ruah ruangah pawngkam harsatnak pek a hmang mi hna le Pathian pek mi vailam kha hlawt i zungzal nunnak a pe kho lo mi chitkhat si`hatnak lam lawng zulh aa tim mi hna he peh tlai in “Bawi kha i bochan hna hlah u, nanmah an khamh kho `ung hna lomi kha i bochan hna hlah u”(Ps. 146:3) tiah a ti. Jesuh nih, “Vawlei ta ka si lo bantuk hin annih zong vawlei ta an si ve lo(Jn 17:16). Vawlei cu ka tei cang”(Jn. 16:33) tiah a ti. Asi ahcun vawlei teitu Jesuh Khrih cawnpiaknak kha kan zulh hrimhrim a hau.

Psalm catial tu nih “Maw Bawipa, ka khamh tuah; na ka dawt caah thihnak chungin ka khamh tuah”(Ps. 6:4) a ti bangin zungzal nunnuamhnak kan co khawhnak hnga caah Pathian sin thlacam buin kan nunnak cu a dawtu kan si a herh.

Thihnak in a thothan mi Jesuh Khrih cu Khrihfa hna nih kan i ruahchannak nganbik a si tiah kan zumh bantukin mithiang Paul zong nih mithi hna kong he pehtlai in ngaihchia lungkuai in um zong a kan duh piak lo. “U le nau hna, ruahchannak a ngei lomi hna an ngaih a chiat bantukin nan ngaih a chiatnak hnga lo, nannih cu a thi ciami hna kong i biatak kha hngalh ter kan in duh hna. Jesuh cu a thi i a tho`han ti kha kan zumh; cucaah amah zumh buin a thimi hna cu Pathian nih amah sinah cun a ratpi hna lai ti kha kan zumh” (1Thes. 4:13-14). Kan zumhnak nih a kan hngalhter mi cu Jesuh Khrih a zummi hna cu zeitikhmanh ah an thi lai lo ti hi a si. Zeicahtiah cun Jesuh Khrih cu a thi lo i kannih zumtu hna zong kan thi ve lai lo.

Thihnak in nikhat kan thothan lai timi zumhnak nih kan hmai i a kal cang mi hna he kan i tong`han te hna lai timi i ruah channak a fehter chinchin. Vawlei cung i a minthang ngaingai mi World-Cup bawlung chuih zuam nak an tuah tikah an ram mi hna nih an kal hnawh riangmang hna i tha an pek tawn hna. An kal hnawh bikmi sullam cu va zoh sawhsawh men si loin, kan ram aiawh in a chuih mi hna nih teinak hmu hna seh ti hi a si. Cu bantuk cun kan hmai i a kal cangmi hna le vancung mi hna zong nih kannih vawlei cung i a um mi hna zong teinak hmu ve hna seh tiin fakpi in thazaang a kan pek ve. “Hi tlukin vanrang zat in a tammi tehte bu nih khan kannih cu an kan kulh. Cucaah cun lam a kan dawntu thil paohpaoh le kan tlaihchan pengmi sualnak vialte kha hlaw hna u sih law kan hmai i chiah mi tlik zuamnak ah khan i zuam usih(Heb. 12:1).” Teinak kan hmuh hnga mi sui luchin(vanram) cu mithiang Paul nih (1Cor. 9:24-27) chungah a chim bantukin “Zuam nak hmun ah a dih tiang aa zuam kho mi paohpaoh nih co khawh ding mi a si.”

“Jesuh cu a thi i a tho`han ti kha kan zumh; cucaah amah zumh buin a thimi hna cu Pathian nih amah sinah cun a ratpi hna lai ti kha kan zumh(1Thes. 4:14)” tiah a ti. Thihnak, nu le va ah pakhat le pakhat aa pehtlai cang mi hna zong kha a then hna bantuk in aa daw lio mi hawikom hna cung zongah zangfahnak ngeihlo in a thenter hna. Sihmanhsehlaw, a `hawnnak vialte cu Jesuh Khrih nih a hrawh dih cang i zeizong vialte a uk dih cang (Mat. 28:18; Phi. 2:9-11).” Aw Thihnak, na raichia ka si lai! Aw Thlaan, na hrawhnak ka si lai. Zangfahnak cu ka mit in thuh a si” (Hosea 13:14) tiin mithi hna caah thla kan campiak tik hna zongah kan cam tawn.

Cucaah kan nih hna cu kanmah ta si loin a kan tlanhtu ta kan si. Kan duhnak vialte cu a kan tlanhtu i duhnak si ding lawng a si ti cu a fiang ko. Bawipa cawnpiak mi thlacamnak kan cam tikah kan cam theu mi cu “Na duhnak bangin tuah si ko seh”(Lk. 11:2) tiah kan ti. Mah duhnak lawng zul loin Pathian duhnak a zulmi Bawinu Mary zong nih cu ti thiamthiam in “Na chim bang cun ka cungah si ko seh”(Lk. 1:38) tiah Pathian bia kha a rak cohlaan. A nung lio mi hna nih theih kan duh lo mi thihnak kan ton tikah Job bantuk in a cohlaang thiammi si hna u sih. “Bawipa nih a ka pek i Bawipa nih a lak than (Job 1:21)”. Bawipa nih a laak than mi cu a mah ta an si caah a si. Kanmah ta zeihmanh a um lo.

Kanmah nih cun Bawipa nih a kan apmi thil, tha tein zohkhenh ding lawng kan si ko. Bawipa thil a si mi kan nunnak hna cu tha tein kan zohkhenh a si ahcun Bawipa nih kan sin in a thil a si mi kha a laak than tikah a cohlaan lai i tha tein zohkhenh lo i kan hrawh sual a si ahcun Bawipa nih a cohlang sual lai lo. A hlawt sual lai. Kanmah hna nih kan kilven cuahmah mi Bawipa laksawng taksa thlarau hna hi Pathian thil thiang an si caah upatnak le dawtnak lungthin nganpi he zohkheh hna u sih. Mi vialte khamh khawh nakhnga caah “Jesuh cu a lu aa pe mi a si. Cu nih cun caan a tlin tikah Pathian nih mi vialte kha khamh a duh hna ti kha a langhter”(1Tim. 2:6) tiah mithiang Paul nih a ti bantuk in kannih Khrihfa vialte hna zong nih Pathian i a kan duh piakmi ‘Khamhnak’ laksawng co aa tlak mi kan si cio nakhnga kan pumsa le thlarau cu upat zungzal hna u sih. Pathian he toidor tein len ti (Micah 6;8) le zeitik ni le caan ah dah Bawipa nih a kan auh te lai ti kan hngalh khawhlo caah ralring tein um hna u sih(Mt. 25:13). Cuti kan um a si ahcun Bawipa nih “Saltha, ra lut law ka lunglawmhnak hi i hrawm ve” (Mat. 25:23) tiah a kan ti lai.

“Pathian biakinn nan si kha nan hngalh i Pathian Thlarau nan chung i a um zong kha nan hngalh. Cucaah ahohmanh nih Pathian biakinn cu a hrawh ahcun, amah cu Pathian nih a hrawh ve lai. Zeicahtiah Pathian biakinn cu a thiangmi a si i nanmah hrimhrim cu biakinn cu nan si” (1Cor. 3:16-17).