TUUFA ZANRIAH

BIAKNAK PHUNG IN DUH POAH TUAH DINGMI
    Mahhin zeitin dah kan donghter khawh lai? John nih a vun fianter `han mi ah, a thar mi le sullam ngei tein tuah mi Lanhtak puai raithawinak, Jesuh cu tlangbawi zong a si i thah ding mi zong a si. Hi thil hi a dang thawng`ha pathum hna zong nih ahnubik Zanriah kong in an fehter mi a si, cuka ahcun Jesuh nih tlangbawi hna hman mi raithawinak bia le mitsur zu kong kha a chim, Amah lila nih thah dingmi a si nak kong zong kha a langhter. “Mah ti ka pum hi nanmah caah kan pek mi hna a si... Hi hraai zong hi nan ca i ka thlet mi bia kamnak thar i ka thi a si” (Luke 22:19-20) a ti.

Jesuh raithawinak nih tuu million tampi le caw tum le meheh tampi hna thi nakin tlamtlinnak kha a tuah khawh, zeicahtiah sualnak vialte kha a kal pi (Hebrew 10:4). Tuufa million pakhat i `hen hleinga hna thi zong nih Israel ram kha a khamh kho lai loh. Hi Vawleipi zong cu ti `hiam`hiam cu a si ko. Pathian cu a `hat thlu caah le a dong kho lomi zungzal a hmun mi a si caah minung nih a tlingmi raithawinak kha tuah a herh: a `ha mi raithawinak le dotla mi le sining a dong lo mi Pathian hrimhrim cu Jesuh kha a si, Amah lawnglawng nih sualnak kha raithawinak in a kalpi dih (Hebrew 9:26). 

“Pathian Tuufa kha zoh hmanh!” (John 1:36). Zeidah Jesuh nih Tuufa i, i can cu a herh, zeicah rangtum asiloah pawpi asiloah cawtum can kha a duh lo? Zeicah Biathlam nih Jesuh kha “Tuu pakhat a dir i thah dingmi bantukin a um” (Biathlam 5:6)? Zeicah Missa raithawinak nih Amah cu “Pathian Tuufa” a ti hnga? Raithawinak i tuahmi tuu lawnglawng kha kanmah tlanh awkah a tlak.

Asinain, Jesuh cu tlangbawi zong a si i thah dingmi zong a si, tlangbawi a si bantukin, amah nih cun tlangbawi dang hna an tuah khawh lomi kha a tuah khawh. Zeicah tiah tlangbawi ngan deuh hna nih cun athiang mi hmun kha kum fate amah thi asilomi he a lut.” (Hebrew 9:25) amah cu mi tling lomi a si caah tawite lawng a um i a phut lonak nih leng ah a chuah. Jesuh tu cu a thiangbik mi hmunah khan a lut. Vancung khua ah voikhat ah zaa lakin, kanmah raithawinak caah aa pe. Zeidang a tum ti maw? Jesuh thawngin Lanhtak puai a thar kan ngei, kanmah zong amah nih tlangbawi pennak chungah a kan umter i fale sinak Khrihfa bu ah a kan can ter. (Biathlam 1:6, Hebrew 12:23, Exodus 4:22 he zong zohchunh 19:6 nak zong kha): Amah he Vanram hmun thiang mi ah khan kan lut lai, Missa raithawinak i kan kal tikah hnu deuh ah hi muithlam thil hna ahhin kan leng`han lai, Biathlam cauk chung i a thiangbik lakah a thiangbik mi hmun kan phak tikah, cu hmun cu biak`heng a si lai, amah Biakinn zong a si lai, amah rimhmui nak le, amah kha zeipoah ah a um kho mi Tuufa a sinak zong kha kan hmuh te lai.

Caption

RAWL DANGHNAK CU LANHTAK HLAH
Nihin ah hi thil nih zeidah a duhnak a si? Zeitindah Lanhtak puai cu kan tuah lai? Mithiang Paul nih hmelchunhnak a tuah, “Khrih cu kan Lanhtak puai a si, amah cu raithawi a si cang, cu a si caah tho puai kha kan tuah lai- thilnu phulh lo changreu le biatak he (ICorinth 5:7-8) kan Lanhtak tuufa, cun thilnu phulh lo changreu. Kan tho Puai cu Missa raithawinak (ICorinth 10:15-21, 11:23-32).
A fiangmi biakam thar ah, Hlan i biakam Khrih raithawi timh lamhnak kha a si, amah cu Vancung hmun thiangah a um mi a lianngan mi tlangbawi kha a si. Amah sin ah khan raithawinak kan pek, Jesuh he Missa raithawinak ah khan. Hi ceunak chungah hin Missa raithawinak i a thar in fiannak kha kan hmu.

A pum le a thi kha kan pek hna, dotla mi raithawinak nih hi Vawlei pumpi ah khamhnak kha a chuahpi. Bawipa, mah raithawinak hi zoh tuah, hihi na Khrihfa bu hna na pekmi hna kha a si. (Eucharistic Prayer IV) (Changreu le mitsur ei tik i thlacamnak IV)
(F) Laksawng tampi na kan pek mi ah khan, kan in pek ve. A lianngan i, rumra in a khat mi Pathian, mah a thiang i a tling mi raithawinak.
Hi raithawinak hi kan zoh piak law voikhat ah kan cohlang tuah. Abel laksawng na rak cohlan bantukin, le Abraham raithawinak, kan pa hna zumhnak, cun changreu le mitsur na tlangbawi Melchizedek nih a rak pek i na cohlan hna bantukin rak kan cohlaang ve. A lianngan mi Pahtian, zaangfah hal kan duh micu na Vancung mi hna nih mah raithawinak hi la hna sehlaw, Vancung na biak`heng ah chia hna seh. Eucharist (Changreu le mitsur ei tik i thlacamnak 1 nak).
Khrih nih kan ca hrangah a thi a thlet i a thih lawng kha a za loh. Atu cu tuah awk hnga kha kan tuah awk a si cang. Hlan ah Biakamnak a rak um bantukin atu zongah Biakam thar a um ve fawn. Pathian he biakamnak tuah na duh ahcun, tazeih (tacik) khenh biakamnak kha amah te nan tuah lai, Pathian he na biakamnak thar chuah na duh ahcun, Tuufa kha na ei awk a si lai, Amah cu kan Lanhtak puai kha a si. Ahodah thilnu phulh lo mi kan changreu cu a si. Fiang tein a hung ring cang. Mi fapa i a sa kha na ei lo ahcun, le a thi kha na din lo ahcun, na chungah nunnak a um loh. (John 6:54).

KHON MI IN, KHIRH THANNAK
Minung caah Pathian biaknak ah a hmasabik a herh mi cu Pathian nih a chim lengmang mi raithawinak hi a si ko. Pathian biak kan ti tikah hin thang`hatnak, ngaithiamnak, mah pum i peknak, biakamnak le lunglawmhnak pek tuahnak hna kha an i tel. (Greek holh in cun, eucharistia ti a si). Raithawinak phun tampi hna zong nih hin hrawmmi an ngei, asi, a um, ti mi lei hi a sullam cu a si. Nunnak cu i thlennak le phawtzamhnak caah pek a si. Cu a si caah Jesuh nih a nunnak in raithawinak kong a chim ah khan a cawlcang- Israel mi hna sin zong ah lungthin tak tein a cawlcang-miki p sinah khan lungthin tak tein a cawlcang. Kumzabu pakulnak ah, Mohan das Gandhi, Hindu a si mi pa nih, raithawinak a um lo mi Pathian biaknak cu tu chan hoih in kalpi mi, nih chuak a si a ti. Pathian biaknak cu Catholic calawng ah a si loh. Faak pi in Pathian kan biaknak nih faak piin raithawinak kha a chuah ter: Tuufa i Zanriah, Missa raithawinak kha a chuah ter.

Raithawi cu minung thinlung nih a herh. Asinain, Jesuh a rat hlan lo tiang, zei raithawinak zong a zaa lai loh. Salm 116:12 nak kha philh hlah. Bawipa a rat hlan tiang zeitindah ka ca i thil `ha a tuah mi hi ka leh ve lai? A taktak in, zeitin dah?
Pathian nih kan leh ding mi a phi kha a theih. “Khamhnak hrai cu ka lak lai, i Bawipa min in ka au lai (Salm 116:13).