Rosary Cam Hi Zei Tluk In Dah A Tthat

Rosary Cam Hi Zei Tluk In Dah A Tthat

          Khrihfabu timi cu amah le a zumh ning (doctrine) kha a Khrihfa hna sin ah a cawnpiak lengmang hna. (Lam 8:26-40) Catholic cawnpiaknak chungin Nu Mary kong zoh tthan hna usih. AD 397 kum ah phungbia nih hi vial hi Bible ca siseh tiah Karteih khua i biachahnak thawngin Bible ca cu aa thawk. Bible cauk a um hlan deuh AD 381 kum ah phungbia nih Counsil Constantinople ah khan Nu Mary hi Khrihfa vialte nih kan thangtthat awk le kan upat awk a si, timi bia chahnak a rak um cia cang. Catholic nih cun kan Bupi ninu kan ti. A sullam cu, Jesuh cu Catholic Bupi a sertu a si. (Mt 16:18) Khrihfabu hi Khrih pum cu a si. (Eph 1:23) Nu Mary zong hi Bawi Khrih i nu a si (Lk 2:6). Cucaah Nu Mary hi kan Bupi i Nu a sinak cu a si.

          Pathian kha minung ah a cangmi Jesuh i a nu a si caah amah cu Pathian nu a si kan ti khawh. Jesuh cu Pathian a si a timi paoh nih cun Mary cu Pathian nu kan ti awk a si. Amah cu sualhram ngei loin a semmi cu a si (Dogma of 8^th Dec 88, 1854). A lungthin chung le a ruahnak vialte ahhin Thiangthlarau in a khat cang i sualnak dang hi umnak hmun a um ti lo caah a zungzal in a thiangmi nu a si (Mariology). Pathian nih a fapa hringtu ah a thimmi nu a si. (Lk 1:31) Khamnak co awkah a kan bawm khotu a si i Pathian he a kan remter khotu zong a si ve, amah bawmhnak thawngin zungzal a nungmi Pathian fa ah kan cang kho (Mariology). Nu Mary nih hin Vawlei cung minung vialte hi a kan dawttuk ve, ti hi Khrihfa nih kan hngal kho lo.

          Nu Mary nih hin a fale vialte hi sualnak chungah an tla sual lai, Seitan kut chung an phan sual lai ti hi a phang peng i kan caah thla fak piin a kan campiak tu a si lengah Vawlei cung hrimhrim ah a rak lang lengmang i chimh hrinnak a kan ngeih lengmang. Khrihfa kan i tthen hlan AD 1481 kum ahkhan St.Dominic sinah a lang i chimh hrinnak le biakam nak a kan pek mi cu a tanglei hna hi an si.

1. Rosary upatnak cu nunchung hnangamnak hmuhnak i hmelchunhnak a si.
2. Rosary biatak te le thlah loin a campeng mi cu, an thlacamnak a tling lai.
3. Rosary thlacamnak karhter awkah aa zuammi cu harnak chungin ka khamh hna lai.
4. Rosary thlacam kha i biatak ko uh, nan duhherh mi paoh kan bawmh hna lai.
5. Sualnak a ngeimi nih Rosary kha upatnak he an cam ahcun an nunning aa thleng lai.
6. Rosary a cam lengmang mi cu an nunchung ah siseh, an thih lai ah siseh, hnangamnak le ceunak an hmuh lai.
7. Rosary camnak thawngin keimah sinah a pum aa pemi paoh cu hrem hmun in an luat lai.
8. Rosary a cam lengmang mi cu keimah zohkhenhnak tang ah an um zung-zal.
9. Rosary kong kha phuang cio uh, Rosary cu sualnak phunkip le seitan ral dohnak i a ttha bikmi hriam nam a si.
10. Rosary kha upatnak he a cam peng mi cu dinnak thluachuah an hmuh lai i zungzal nungcang hmunhnak co awkah ka tuahpiak hna lai, ka bawmh hna lai.
11. Rosary a upat mi paoh cu a hleice thluachuah ka pek hna lai.
12. Rosary in a ka thangtthat mi paoh cu fimthiamnak thluachuah, thinlung chung i nuamh peng nak thluachuah le a dangdang thluachuah tampi an co lai.
13. Rosary kha biatak tein aa bochanmi cu, Bawipa thi le sa ei loin an thi lai lo.
14. Thianternak hmun i a ummi, Rosary a upatmi pawl kha, Hell ram in ka luatter hna lai.
15. Rosary a cam lengmang mi le a upatmi paoh cu, Bawi Jesuh a unau tak tak ah ka canter hna lai, tiin mithiang Dominic sinah fiang tein a chim.

          Bible ca chung i Nu Mary kong hi vun zoh tthan ta usih. Bia 12:13 ah Lim-keng nih vawlei cungah thlak ka si cang ti aa hngalh tikah Fapa a hringtu nu kha a dawicolh. (15-17) tiang kan zoh tthan ahcun, “Cun minu cu fenhseh tiah Lim-keng nih a ka chung in ti lian a chuahter. Sihmanhsehlaw vawlei mi nih minu cu an rak bawmh i a ka kha a aan i Limkeng kaa chungin a chuakmi ti lian kha a rak dolh. Limkeng cu minu cungah khan a thin a hung ngaingai i minu tefa a tang rih mi doh awkah khan aa thawh. Cu hna cu Pathian nawlbia a ngai i, Jesuh nih a phuan mi biatak zumh awktlak tein aa tlaih mi kha an si.” ti kan hmuh.

          Hi Bible cacaang kan zoh tikah a fiangmi cu Pathian Fapa Jesuh a hringtu cu Mary a si i Mary cu Jesuh nu(Pathian nu) a si ti hi a si. Midang nih Pathian Fapa an hrin timi Bible ah a um hnga maw? Asiloah Mary cu a hringtu sawh sawh lawng a si, Fapa he zeihmanh aa pehtlai lo tikah a um hnga maw? “Vawlei nih minu cu a rak bawmh” a ti tikah Minu a bawmtu cu ahodah kan si kun hnga; vawlei nih a ti tikah vawlei cung mi vialte hi kan si hnga lo maw? Vawlei cung mi vialte hi vun zoh tthan rih usih.

          Atu ahhin Vawlei cung mi vialte cheuli cheukhat lawng Khrihfa kan si ti kan hngalh cio. Cu chungah hin kan i tthen liangluang i Fapa a hringtu Nu Mary a upatmi le a thangtthat mi Khrihfa kan um bantukin Mary cu zeihmanh a si lo, mi sawhsawh pei a si ko cu a timi, zei ah a rel lomi Khrihfa zong kan um rih tthiamtthiam. Mah Bible cacaang ning in kan ti ahcun Mary a bawm lomi cu Limkeng a bawmmi kan si hnga. Limkeng a minung maw kan si, Fapa hringtu Nu Mary i a minung dah kan si? Asiloah Limkeng zong a bawm lo i minu zong a bawm lomi, Palak bantukdah kan si. Limkeng a minung zong si duh, minu i a minung zong duh, cangkep hawi hna kan si sual maw? Cangkep na si sual ahcun Rang Ranghnih aa citmi na lo lai.

          Fapa a hringtu Nu a bawmmi na si ahcun (asiloah) Minu i a tefa na si ah cun nang cu Pathian nawlbia a ngai i Jesuh nih a phuanmi biatak zumh awktlak tein aa tlaihmi na si ti cu a fiang ko lo maw? (Bia 12:17) Bible ca hi Pathian nih thaw a chuah hnawhmi a si ti kan zumh ahcun, zeicahdah mah Bible cang hi kan zulh lo. Bible ca hi ahohmanh nih zuhkhawh a si lo i chapkhawh zong a si fawn lo (Bia 22:18-19) ti zong kan hngalh tthiamtthiam.

          Asinain a poinak bik cu mah duhning in a cawnpiak mi kan tamtuk ruangah a si. “Mah duhning mi a cawnpiak mi cu mah thangtthatnak a kawlmi an si,”   (Jn 6:18) Nu vialte lakah Nupi thabik - Nu Mary kha i tlaih cio cang hna usih, tiah sawm kan duh hna.