Pawmgkam kokek khamh khawh ning phun-5

Pawmgkam kokek khamhnak step-5

OECD theihter nak in kum 2050 ah cun minung 9 billion tluk kan karh lai tiah an ti. Cu bantukin rawl ei ding zong tam chinchin in kan herh te lai. Bahrum, ungchiti a si lo ah khurchung chuak thil ti bantuk hna hmang in company tampi nih eidin chuahnak caah tamtuk hman an si. Hi bantuk ei-din thilchuak khawh nak caah company tampi nih hmunhma an cawk hna i thingram tampi kha an hau hna, an hrawh hna i ramcar ah an ser, thil chuahnak inn hmunhma ah an ser hna. Vawlei tang mansung thil chuak laak nak caah khur lian pi pi an cawh hna i vawlei an leh dih hna. Hi tin kan tuah peng a si ah cun zeitin dah pawngkam siseh, thingram si hna seh kan khamh khawh hna lai. Hi tuah ser nak nih hin pawngkam  tamtuk hrawh an si cang. Cu a si caah a tang lei zulhding phun 5 te tuah le zulh nak in pawngkamhnak rain ttuan ve hna u sih.

1. Sum ding

Kan eidin nak ah hin ungchiti tamtuk hman mi Khauhsuai, plastic in tuam mi thil fawi tein cawk khawhmi eidin tibantuk hna kha ei tuk lo le hman tuk lo in chemical hman lo mi dum chuak tisik an hnah hna kha tam deuh in ei hna u sih. Cu cu kan vawlei caah si seh, kan ngandam nak  ca zongah si seh a tha mi an si.

2. Diesal le petrol tlawm deuh  hman

UE lei ah an kuat mi ungchitti a cheu cu Diesal ser nak ah an hman ti a si. Cu a si caah ke in kal, Diesal le Petrol hman i sum deuh in ke lamh-cycle  i cit nak thawngin thingram hna kan him ter khawh deuh hna bantukin pakhat cio ngandam nak ca zongah a tha mi a si.

3. Tlawm deuh in sa ei ding

WWF langhternak nih an chim mi cu zuatmi satil hna ruangah thingram rawhnak hi vawlei cungah kum fatin carbon chuah mi hi 3/4 a si. Zeiruangah kan ti a si ah cun zuatmi satil hna ei-din caah chemical tamtuk hman an si bantukin satil zuatnak caah thingkung hna tamtuk hrawh an si. Cu a si caah 2018 hnu lei IPCC report langhter nak in 90% tluk sa ei i sumnak hi pawngkam khamhkhawhnak lam pakhat a si tiah an ti. Research phu tampi hna nih an langhter ve mi cu sa ei nak kong hmah chim rih lo in zuatnak caah vawlei hman mi 75% tluk a khamh khawh tiah an ti ve.

4. Hmai lei caan caah khuaruah ding

Pumpak pakhat cio nih caan tlawm te cio kan pek nak thawngin thingram hna le kan vawlei pi zohkhenh nak caah tampi rian a tuan khawh. Thingram khamh naa tinh pah, na tuah pah in nifatin na rian zong na tuan khawh ko. (Ready made) tuahcia thil hna ei tuk lo le i sum nak nih pawngkam caah tthatnak tampi a chuahter khawh. Ngandam nak zong a si.

5. Fimchimhnak tuah

Thingram rawhral nak konglam he pehtlai in na inn chungkhar ah si seh, na riantuan hawi  sinah si seh na chimh, na cawnpiak khawh ko hna. Thingram rawh ruangah le kokek rawh ruangah pehzulh in a ra mi ral- harton nak kong he pehtlai in mi tampi nih an theih khawh  cio nak hnga cawnpiak cio hna u sih.