St.Paulinus, St.John Fisher le St.Thomas More

St.Paulinus, St.John the Fisher, ST.Thomas More

June, 22 ST. POLINUS (BISHOP)(355-431), ST.JOHN FISHER LE ST.THOMAS MORE (Bp & Martyrs) (1535)

Nola khua i Bishop (Nola) a `uanmi mithiang Paulinus cu kum 355 ah khan France ram Bordeaux khua ah a chuak. Amah cu minthang biazai phuah thiam sayaci Ausonius kut tangah fimnak a cawn hnu ah, biazai le biachim thiamnak ah hin aho he hmanh i khat loin arak thiam. Mikip nih a thianghlim nak, a ca `ial dawh zia, a nunnemnak, a tha zaang le duh a nunning hna kha an uar cio hna tiah mithiang Jerome nih a chim. France ram i bawi pakhat a simi a pa rian kha a chawng i Italy le France ram hna ah rian a `uan.

Amah cu Therasia he leh an i thah. Kum 391 kum ah pensen a lak i Aquitaine lei ah a `hial. Cu khua ahcun Bodeoc Bishop mithiang Delfidos nih amah kha zumhnak a pek i tipilnak a pek. A fapa ngeihchunte a thih tikah anmah nuva cu a thiangmi biakamnak an tuah i an ngeih mi chaw le va, thilri vialte kha mi sifak hna kha an pek hna. Kum sau nawn a rauh hnu ah mipi nih an sawmnak (an halnak) bangin Asilonaka Cathedral ah mithiang an pek. Cuhnu ah a hawile pawl he Naples khua pawng i a ummi Nola khua hmete ah Zateik pawl i an zulh hngami upadi kha zulh aa zuam i a um.

Harnak a tawnmi hna kha a bawmh hna i kum fatin mah khua kha a zohkhenhtu mithiang Felix kha upat peknak biazai kha a phanh. A thianghlimnak ruangah a min a thang caah Paulinus cu Nola khua Bishop rian an pek. Amah cu mifim, mithiam le a hmuhchung khawhnak he zawnruahnak nganpi in Nola khua Bishop rian kha 431 kum ah a thih tiang a rak uk hna.

Mithiang John Fisher le Thomas More hna cu pariatnak Henry (Henry VIII) i hrem nak ruangah a nunnak a pemi zumhnak lei ah a lu a pemi hna chungah a bikin min a ngeimi hna an si. Kum 1527 kum ahcun Pope Clement VII cu, kum 18 chung Siangpahrang nih nupi ah aa tuah cangmi Aragon khua in Catherine Aragon he leh an i thah nak kha tlamtlingmi a si lo, a awngmin lo tiah na ka thanh piak lai tiah Siangpahrang pa nih a halmi kha a duh lo caah buaibainak mei alh hram an thawk.

Anne Boleyn sinin fapa te ngeih ding tiah aa ruahchan (a duhmi) mi Siangpahrang pa cu Rome bupi nih a duh lo, `hawlpiaknak a ing caah a thin a hung tuk cang. Cucaah 1534 kum ah Siangpahrang i a nawlngeihnak aana in amah le amah kha England bu i a lubik (Bishop) aa pek i Catholic zumhnak ah a dirmi (an hmunmi) hna kha hremhram a rak i thawk. England ram i martyr hna cu fakpiin hremnak seh cungah an khin hna i Tinbaw cungin thlaknak kha a in hna. A dang hna zongkha hri awh in an thah hna i an thih hlanah an paw an hlai i an thin kha an chuah hna.

Rochepter i Bishop John Fisher zong nih hin Siangpahrang pa kha England bupi i a lubik a si ko tiah a ti duh lo caah “London Yetaik” ah thong an thlak. 1535 kum ah a lu an tan i a pum he aa `hen mi a lu cu hlei cungah ni saupi tiang an tar i an piah. Thawng`ha bia cauk kha a kut in aa tlaih buin thihnak a in i a thih hlante ah mithattu hna kha kan ngaihthiam hna tiah a chim ta manh. Amah caan a lonh tikah “Pathian nak in Siangpahrang kha ka hlawt deuh lai” tiah a au pi mi upadi lei i officer Sir. Thomas More nih a zulh.

Pathian a zum ngaingai i, upat awk a tlak ngaimi (rumra ngeimi) sihni pa cu 1527 kum ah Henry VIII nih a nu pi he i `hennak nawl a halmi kha a duh piak lo. A hnu kum 5 a rauh hnu ahcun Bupi chungin chuakmi nakin a `ha deuh thil a simi, a rian`uannak in a chuak. Amah zong kha ram a ralchantu (a dohtu) tiah an puh i 1535 kum ah a lu an tan ve. A thih lai ah “Kei cu Siangpahrang sal ka si. Asinain a hram thawk tein Pathian sal ka si ko” tiah a chimtak.

Add new comment

1 + 12 =