95 Theses chungin Pa Chan

PA CHAN
Thlah mi
8.     Pa chan cu Biakam hlun chan a si. Pathian a zummi hna cu Pathian bia an ngai, anmah tein raithawinak an pek i Pathian an biak tikah Pathian lungtlinnak an co; zoh ding ah;- Abel (cf; Gen. 6:9-10,20), Abraham (cf; Gen. 15:6; 22:13) le midang tampi zong an si. Melkhizadek cu cungnungbik Pathian i Tlangbawi (cf; Gen. 14:18) asi i amah biahla `tialmi zeihmanh a um lo; Pathian Fapa bantuk a si tiah a ti (cf; Heb. 7:3).
    Pathian nih, a thimmi Israel miphun hna sinah Moses a thlah i (cf; Ex. 3:15) anmah kilvengtu dingah vancungmi a thlah (cf; Ex. 23:20). Pathian nih, a lianngannak huham in a umpi hna (cf; Ex. 40:34), a hleice in Thlarau huham pali a si mi Tuukhaal, Lungpi, Tawhfung le Tlangbawi sinak in a um pi hna.
Ex. 3:15    “Cun Moses sinah cun, ‘Pathian nih nan sin ah aa ka tlah tiin Israel mi hna sinah na chimh hna lai’ tiah a ti.”
Ex. 23:20    “Nan lamtluan ah an kilvengtu hna dingah vancungmi ka thlah lai.”
Ex. 40:34    “Thlam cu minmei nih a hup i  Bawipa sunparnak kha a chungah a khat.”
(a) Tuukhaal
Salm 80:1    “Maw Israel Tuukhal, kan bia kan ngaihpiak tuah ... kan thlacamnak kan ngaih piak tuah.”
(b) Lungpi
Salm19:14    “Bawipa cu ka himnak Lungpi a si.”
(c) Tawhfung
Is. 22:22    “A kut ah tawhfung pawl ka pek lai i amah nih a on mi cu ahohmanh nih an khar lai lo, amah nih a khar mi cu ahohmanh nih an ong lai lo.”
(d) Tlangbawi sinak
Ex. 28:1    “Ka ca i Tlangbawi  `tuan dingah na u Aaron le a fapa kha na sinah au hna.”
Num. 15:15-16    “Hi bu chungah nannih caah le nannih an pemmi khual hna caah nawlbia pakhat a si lai, nan tefa chin tiang in a donglo mi nawlbia a si lai. Bawipa hmai ah mipem zong cu nanmah bantuk an si ve lai.”

Pathian zumhning
9.     Pa chan ah, Pathian nih Aaron cu Tlangbawi a caan ter ruangah (cf; Heb. 5:4), Pathian zumhning aa thleng cang. Mah pumpak cio in Pathian zumh a ngah ti lo. Pathian  thlahmi Moses  hruainak tangah Israel mi pawl le ramdang (Gentile) mi pawl pumkhat tein Pathian an zumh tik lawngah Pathian nih anmah cu a cohlan hna i vanram an co khawh (cf; Lev. 18:1-2, Ex. 12:49, Num. 15:15-16).
Lev. 18:1-2    “Israel mi hna sin  chim dingah  Moses sinnah hitihin a chim. Keimah cu Bawipa nan Pathian ka si.”
Ex. 12:49    “Cu phunglam nih cun Israel mi taktak zong kha a nenh hna i nan sin i khua a sa mi ramdang mi zong kha a nenh hna.”
Num. 15:15-16    “Hi bu chungah nannih caah le nannih an pemmi khual hna caah nawlbia pakhat a si lai, nan tefa chin tiang in a donglo mi nawlbia a si lai. Bawipa hmai ah mipem zong cu nanmah bantuk an si ve lai.”

Pathian bia ngaihning
10.     Pathian nih, Moses le Profet hna sin in bia a chim i an bia a ngai mi hna cu Pathian bia  a ngai mi an si ve caah Pathian lung an tong (cf; Ex. 19:5; Lev. 18:5; Num. 15:15-16).
Ex.19:5    “Atu Ka bia nan ngai i ka nawlbia nan zulh ahcun ka mi taktak nan si lai.”
Lev. 18:5    “Tuah awk kan fialmi hna nan tuah duh i zulh awk kan fialmi hna phunglam nan zulh duh ... cu tin nan tuah ahcun nan nung lai..”
 

Pathian biakning
11.     Pa chan ah, Pathian zumtu hna cu thisen he anmah tein raithawinak (Mass) tuah in Pathian an biak nain Aaron cu Tlangbawi ngan a can tikah Pathian biakning aa thleng cang. Aaron sinin Tlangbawi sinak a ngahtu Levi hrinsor Tlangbawi  pawl lawng nih  Israel mi hna caah thisen in raithawinak an tuah khawh. Cuticun a zummi hna cu sual ngaithiamnak an hmuh (cf; Lev 17:11; 5:6).
Lev. 17:11    “Zeibantuk saram a si zongah a thisen cu biak`theng cungah nan thlet lai. Nunnak a simi thisen nih sual a thian ter.”
Lev. 5:6     “Sualthlah thawinak caah Bawipa sinah tuu a silole meheh nan pek lai. Tlangbawi nih raithawinak an tuah piak hna lai.”

Jesuh aherh lo                   
12.     Pathian  thlah mi, Moses zultu hna cu saram thisen in Tlangbawi nih raithawinak a tuah piak hna nak thawngin sual ngaithiamnak an hmuh. Jesuh a um rih lo caah Jesuh zumh zong a hau lo. Jesuh zum lo in Pa chan ah vancungram a ngahmi tampi an um. Zoh dingah:- Abel, Enok, Noah, Abraham, Isak, Jakop, Josef, Moses, Hlawhhlang nu Rahap (cf; Heb .11:4-33).
Heb. 11:4-31    “Abel… Enok… Noah… Abraham… Isak … Jakop… Josef… Moses… Hlawhhlang nu Rahap…”
Heb. 11:32-33 “Ka chimmi ka nawlh`than lai maw? Gideon, Barak, Samson, Jefthah, David, Samuel le profet pawl cu zumhnak he thil`tha an tuah i Pathian biakam mi an co.”

Pa chan adih
13.     Tlangbawi ngan Aaron a thih tikah a fapa hna nih pakhat hnu pakhat in an chan cuahmah (cf; Ex. 29:29). Cuticun, Tlangbawi  sinak cu an i roh cuahmah hna i (cf; Ezk. 44:28), kum (1300) renglo a rau. Pa chan i Pathian dawtning cu Khrih a rat hlan tiang a kan hupphentu a si caah (cf; Gal. 3:24), Moses le profet hna nih an `tialmi hna cu, Fapa chan i tipil petu Johan chan tiang lawng hman ding a si (cf; Lk. 16:16). Pa chan i Pathian dawtning cu Khrih nih adongh ter (cf; Rom 10:4).
Ex. 29:29    “Aaron a thih tikah a hnipuan thianghlim cu a fapa pawl nan pek hna lai.”
Ezk. 44:28     “Tlangbawi nan sinak cu chankhat hnu chankhat nan i roh zungzal lai.”
Gal. 3:24    “Phunglam cu Khrih a rat hlan tiang kan himnak a si.”
Lk. 16:16     “Moses le profet hna nih an `tialmi cu tipil petu Johan chan tiang ca lawng a si.”
Rom. 10:4     “Khrih nih phunglam cu a donghter cang.”
 

Pa chan i Bu `then`thek cawnpiaknak
14.    Pa chan ah, Pathian thlahmi Moses zulh duhlo in Bu `then`theknak a tuahtu Korah le a zultu  hna cu anmah tein an i thlah  ruangah, Pathian nih a sunparnak le a Thlarau huham in a kaltak hna i leikak nih a dolh hna. Korah a  zultu tlangbawi  (250) zong mei nih a kangh dih hna i rai in a thimi cu (14,700) an si. Zeiruangah cuti cun a thah dih hna tiahcun Pathian thlah mi Moses a hlawtu cu Pathian a hlawtu an si ruangah a si (cf; Num. 16:1-3, 4-30; 16:31-50).
Num. 16:1-30    “… Levi hrin mi ...  Korah cu aa fimter i Moses a do …”      
Num. 16:31-50    “... Dathan le Abiram an dirnak vawlei cu a kak i anmah le Korah zultu pawl le an thilri vialte he a dolh dih hna..vawlei cu aa ciip `than; cun Bawipa nih mei-alh a run thlak i rimhmui thawinak a petu 250 pawl cu a kangh dih hna, rai in a thimi cu 14700 an si.”