ADAM SUALNAK KAN I HRAWM MAW?

                Kan tlangtar i biahalnak hi nihin ah Khrihfa tampi nih an tuak ttheumi a si. Nihin Khrihfa lawng asilo hlanliopi in an rak buaipimi biahalnak pakhat a si. Khrihfa zumhnak taktak nih cun sualnak kan hrawm tiah a ti.

Sualnak a um taktak maw?

                Sualnak cu minung tuanbia ah a um taktak. Micheu nih sualnak a umlo an ti i an i theihter lo. Acheu nih mindang dang in an pek. Sihmansehlaw zeihmanh a si hlei lo. Pumpak nunnak ah siseh, minung pakhat le pakhat, bukhat le bukhat i kawmhnak ah sualnak a um ti cu al khawh a si lo. Minung nunphung ah tazacuai ti hi a um i a sualmi cu dantat a si. Asual, suallo kan timi zoh in vawlei cungah sualnak a um ko ti hi minung nunnak ah fiang te in hngalh le pawm a si. Pathian le minung i pehtlaihnak theihthiam tikah sualnak kong cu ttha te-in hngalh thiam a si.

Sualnak hi zeidah a si?

                Sualnak kan tuah tikah, asiloah thil tthalo pakhat khat kan tuah sual tikah kan tha a kan therh, kan ttih, kan phang, kan lungre a thei. Sualnak a tthawnnak kan theihmi a si. Kan sual kan palh ti kan i theih. A ngai te ahcun sualnak cu Pathian nawl ngaihlonak a si (Gen 3:1-5). Adam le Eve Pathian nawl an ngaihlonak cungah mi hlengtu Satan aw a um khah. Cucaah sualnak cu Pathian bia ngaihlonak a si loah Satan khuachia bia ngaihnak a si. Cucaah sualnak cu Satan sin in a ra mi a si.

Vancungmi ruahnak

                Pathian nih vancungmi cu a ttha in a rak ser dih hna. Sihmansehlaw vancungmi a cheu cu an sual i khorthuk ah a thlak hna i biaceihnak kha an hngah ko (2Pet. 2:4). Vancung mi an sualnak cu Adam le Eve tukforh an sinak ah hmuhkhawh a si. "Pathian bantuk nan si lai" (Gen 3:5). Pathian bantuk si a duhmi Limkeng le a vancungmi hna cu Michael le a vancungmi hna he an i do i Michael le a vancungmi hna nih an tei hna caah vancung in vawlei ah thlak an rak si (Bia 12 : 7-9). Satan khuachia cu a hram thawh in a sual cang; amah cu  "Milih pa le lih vialte pa a si" tiah Jesuh nih a ti (Jn 8:44; 1Jn 3:8). Ahram thawk in lainawngpa ti zong in a ti(Jn 8:44). Khuachia rianttuannak ah a sual bikmi cu minung kha Pathian bia ngaihlo ding in lem kha a si.

Sualhram

                Pathian nih minung cu amah muisam in a ser i a hawikom caah a ser. Amah tangah amah lungtho tein aa dormi siseh ti kha a duh. Cucaah a ttha le a chia hngalhnak thingthei kha ei lo awkah a thlauh hna. "Mah thingkung a thei nan ei ni ah nan thi lai" a ti hna(Gen 2:17). Minung cu sermi a si caah a Sertu Pathian kha hngalh in a upat awk a si.

                Minung cu khuachia nih a tukforh i a Sertu Pathian kha i bochan lo in luatnak a ngeihmi kha a hman sual i Pathian bia kha a rak ngai lo. Mah biangaih lonak hi minung sual hmasabik mi cu a si (Gen 3:1-11; Rom 5:19). Mahhi sualhram tiah auh mi cu a si. Ahnu i sualnak vialte zong Pathian nawlngaih lonak le Pathian a tthatnak i bochan lonak an si dih.

                Sualhram a lungput kha hi bangin hmuhkhawh a si. Minung nih Pathian nakin amah le amah aa duh deuh i Pathian kha zeiah a rel lo. Pathian cungah um a duh i Pathian kha a doh. Cuticun Sermi a sinak kha a doh i amah a tthatnak kha a duhlo ah a cang. Pathian nih a thiangmi nunnak ah a rak ser i sunparnak he a tlingmi Pathian a sinak kha hrawm ve seh tiah a rak timhmi a si. Sihmansehlaw Satan hlennak ruangah Pathian bantuk si a duh. Pathian lo le Pathian duhning lo in Pathian bantuk si cu a rak duh.

Sualhram nih a chuahpi mi

Baibal nih mah a hmasabik nawlngeih lonak asiloah sualhram nih a rak chuahpi mi ttihnung thil hna kong kha a chimh. Adam le Eve cu thiannak vel kha an sung (Rom 3:23); an ning a tti, an ning a zak i an ni thup (Gen 3:5-10).

                Culawng a si lo. Dawte le remte in an rak um tawnmi kha a tu cu a si ti lo. Lungkhat thinkhat an si tawnmi kha remlonak ah a cang, an ni kawmhnak cu thisa duhnak le uk duhnak in a ra (Gen 3:7-16). Sermi thil he rualremnak a rawk: "Vawlei hi nangmah ruangah chiatser a si lai, na eikhim rawl hmuh dingah na nunchung fakpi in rian na ttuan lai, Vawlei nih na caah hlingbur le belh a khohter lai i ramlak thingram kha na ei hna lai. Na cal ah thlanhripi pawt in na rawl kha na ei hna lai." Minung ruangah sermi thil zong rawhnak (thuhnak) tangah an um dih (Rom 8:21). Hmanungbik ah mah nawlngaih lonak a phi cu a hung chuak taktak: "Minung cu leidip in ser a si bangin leidip ah kirtthan a si(Gen 3:19; 2:17). Thihnak cu minung tuanbia ah a hung lut(Cf. Rom 5:12).

                Mah sualnak hnu ah vawlei cu sualnak nih a rak khuh. Cain nih a nau Abel kha a thah i ziaza rawhnak cu a rak chuak(Gen 4:1ff). Noah tuanbia kha vun ruat hmah uh(Gen 6-8). Sodom le Gormorah khuami hna kong (Gen 19:1ff). Israel tuanbia ah sualnak cu a tu le a tu a lu a tun tthan lengmang. Pathian biakam le Moses nawlbia cungah zumhtlak lo in an rak um. Khrih nih a temhinnak, thihnak le thawhtthannak in sualman a liam i a tei hnu hmanh ah, zumtu Khrihfa hna lakah relcawk lo lam a phunphun in a lu a rak tung lengmang ko(Gen 4:3-6; 6:5,12; Rom 1:18-32; 1Cor 1-6; Bia 2-3).

Adam sualnak kan hrawm

                A cunglei bantuk in thil um tu ning vialte kan zoh tikah minung nih Adam sualnak kan hrawm ko ti hi fiang tein a lang. Mithiang Paul nih "Pakhat nawlngeihlonak in mi tampi(cucu mi vialte) cu misual si a si; sualnak cu vawlei cungah mi pakhat thawngin a ra i thihnak cu sualnak thawngin a ra. Cuticun thihnak cu mi vialte cungah a tlung dih, zeicatiah minung vialte cu an sual dih..."(Rom 5:12, 19) tiah a ti. Mithiang Paul nih Adam sualnak kan hrawm ti kha dawhngai le hmaan ngaiin a chim. Cucaah Adam sualnak kan hrawm ti mi hi Khrihfa zumhnak taktak a si.

Adam sualnak kan hrawm lo ahcun

                Khrihfa zumhnak ah Jesuh cu Khamhtu a si timi hi a biapi bikmi a si. Vancungmi nih Joseph kha a ti. "Anih nih fapa a hrin lai i, a min ah Jesuh na sak lai, zeicatiah anih nih a miphun kha an sualnak in a khamh hna lai"(Mt. 1:21). Johan nih a thawh`han i "Pathian tuufa, vawlei sualnak a kalpitu khi zohhmah u" a ti hna (Jn. 1:29). Bawi Jesuh Khamhtu a sinak cu Adam thawkin caan a dongh i a um mi minung vialte kha sualnak in a khamh ding kha a si.

                Cun sualnak lawng maw? Asilo. Sualnak a chuahpitu Satan khuachia hrimhrim kha tei in a pennak kha hrawh awk caah a si. Khuachia thlarau thianglo nih a tuahmi pa cu fakpi in a au: "Zeidah tuah na kan duh, Nazareth khuami Jesuh, kanmah hrawh awkah na ra cang maw?" (Lk 4:34). Cun Bawi Jesuh nih "hi vawlei Bawi cu tthawl a si cang lai" a ti. Cun "Vawlei ka tei cang,"(Jn 6:33). Cucaah Jesuh a rak rat hnawhchanmi cu Satan rianttuannak hrawh ding kha a si (1Jn 3:8).

                Paul a bia vun ngai tthan rih usih. "Cun mi pakhat sualnak nih mi vialte kha sual dantatnak ah a phanhter dih hna bangin, mi pakhat dinnak a tuahmi nih mi vialte kha ngaihthiamnak le nunnak ah a hruai hna"(Rom 5:18).

                Adam sualnak hi hrawm sihlah sehlaw Jesuh cu Khamhtu a si tiah kan pawmmi zumhnak hi pawk palawng bia a si lai i Khrihfa phung, Khrihfa zumhnak le biaknak hi sullam a ngei lo mi ah a cang lai. Adam sualnak kan hrawm lo ti mi hi Khrihfa zumhnak a si lo ti hi fiang cio ko u sih.

/- Catial tu - Rev.  Fr. Paul